علی پرهیزکار - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معدن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
وامق رسولی - عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
ناصر علیزاده - عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی امیرکبیر

تعیین شاخص های تخلخل و نفوذپذیری مخزن از جمله مهمترین مشخصه های مورد بررسی در مطالعات مهندسی نفت به شمار می رود. میزان تخلخل مخزن ، معرف مقدار هیدروکربن درجا می باشد، درحالی که میزان تولید به درصد ارتباط بین تخلخل ها وابسته است. تعیین دو ویژگی مذکور به شیوه های مختلف از طریق آزمایش نمونه های کوچک آزمایشگاهی در آزمایشگاه تا تعیین از روی نمودارهای چاه پیمایی به صورت درجا انجام می گیرد. تفاوت ناشی از دو روش فوق مربوط به اثر مقیاس اندازه گیری می باشد، به طوری که با تغییر حجم نمونة مورد مطالعه مقادیر متفاوتی بدست خواهد آمد . لذا بررسی اثر مقیاس به منظور انجام ارزیابی صحیح از کمیت مورد نظر دارای اهمیت فراوانی بوده و مطالعة این اثر به شیوه های مختلف انجام شده است . در این مقاله با استفاده از زمین آمار که ابزار قدرتمندی در بررسی تغییرات فضایی داده ها و ناهمسانگردی می باشد، داده های تخلخل و نفوذپذیری مربوط به یکی از میادین نفتی تحلیل شده و بر اساس آن تاثیر مقیاس در کمیات مذکور بررسی شده است . همچنین با رسم تابع نیم پراشنما که معرف میزان پراکندگی داده ها می باشد، ویژگی ناهمسانگردی مورد مطالعه قرار گرفت . به ویژه رفتار واریانس میانگین به منظور رسیدن به تعریف حجم المان معرف و رفتار افقی و عمودی نفوذپذیری با مقیاس مورد بررسی قرار گرفت . مفهوم حجم المان معرف ، مفهومی کلیدی است، زیرا هر حجمی کوچکتر از حجم المان معرف پارامترهای مختلفی از مخزن را تسلیم می دارد که بر مبنای یک مکان در نمونه می باشند . بر اساس این پژوهش حجم المان معرف برای پارامتر تخلخل در یکی از مخازن گازی بررسی شده و حجم آن به ابعاد Km 20 در جهت Km 25,X در جهت Y و 316 متر در جهت Z تعیین گردید.

اثر مقیاس، حجم المان معرف، زمین آمار