احسان شهبازی - عضو هیئت علمی گروه مهندسی صنایع دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام
علی حاج شیرمحمدی - استادیار دانشگاه صنعتی اصفهان

بطور کلی سه مدل اصلی برای موازنه زمان و هزینه در پروژه ها داریم . آنچه در این تحقیق مطرح می شود مربوط به حـالتی اسـت کـه بخواهیم پروژه د ر یک زمان قطعی از پیش تعیین شده به اتمام برسد . اگر بخواهیم فعالیت ها را در زمان معمولی آنها به اتمام برسانیم، اتمـام پروژه در زمان فوق امکان پذیر نیست . فلذا باید با صرف منابعی با کمیت و کیفیت بهتری ( که مستلزم صرف هزینه های مـستقیم مـی باشـد ) زمان هر یک از فعال یت هایی که تاخیر در اجرای آنها موجب تاخیر در اجرای کل پروژه است را کاهش داد . طرح این مسئله که زمان هر یک از فعالیت های فوق به چه مقدار کاهش یابد، موجب مطرح شدن بحث موازنه زمان و هزینه در کنترل پروژه می باشد . در ایـن پـروژه مبحـث فوق را با دوفرض اساسی در شبکه های PERT مطرح می کنیم . اولا با توجه به ماهیت احتمـالی بـودن زمـان فعالیـت هـا، بـرای محاسـبه میانگین زمان ها، از سیستم تخمین سه زمانه ( مربوط به شبکه های (PERT استفاده کرده ایم . ثانیا برای اجرای هرفعالیت از چند نـوع منبـع مختلف ( با زمان وهزین ة اجرای متفاوت برای هر ف عالیت ) می توان استفاده کرد . برای حل مسئله موازنه زمان - هزینه با فرضیات گفتـه شـده، یک مدل برنامه ریزی غیر خطی ارائه شده است که برای حل چنین مسئله ای از الگوریتم ژنتیک کمک گرفته شده اسـت . نتـایج بدسـت آمـده نشان می دهد نرم افزار لینگو نسبت به الگوریتم ژنتیک جوا ب های بهتری ( البته با اختلاف بسیار کـم ) بدسـت مـی دهـدولیکن زمـان اجـرای الگوریتم ژنتیک به مراتب از نرم افزار لینگو بسیار کمتر است واین موضوع با افزایش ب קֱعد مسئله نمایان تر خواهد شد . مقایسه نتـایج حاصـل از حل مدل برنامه ریزی غیر خطی به کمک الگوریتم ژنتیک با حل آن با استفاده از نرم افزار لینگو، قدرت الگوریتم پیـشنهادی را در حـل مـدل فوق نشان می دهد .

موازنه، شبکه های PERT ، الگوریتم ژنتیک، هزینه های مستقیم، کیفیتِ منابع، برنامه ریزی غیر خطی