سعید منصوری
غلامرضا نوزادعلمداری - شرکت ملی گاز ایران - منطقه ۸ عملیات انتقال گاز

بازرسی فنی نقش عمده ای در عملکرد مجتمع ویکپارچه مولفه ها و ساختارهای عملیات انتقال گاز دارد و این وظیفه را با فراهم آوردن اطلاعات در زمینه شرایط فعلی و عیبهای موجود در سیستم های انتقال فراهم می کند. بر خلاف عقیده رایج در میان مهندسان و بهره برداران خطوط لوله، روش بازرسی غیر مخرب (NDT) نیز همانند هر روش عیب یابی دیگر، هیچگاه کامل و جامع نیست. در بازرسی فنی، عیوب آشکار نشده سیستم یافت می گردد، اما بدلایل متعدد از جمله فییک تکنیکهای بکار رفته، هندسه عیب و خطای انسانی ممکن است عیبهای سیستم تشخیص داده نشوند. در دهه های 1970 و 1980، سوال کردن در مورد قابلیت اطمینان متداول گردید اما کمتر به آن پاسخ قانع کننده ای داده می شد. با درک مفهوم و کمیت در قابلییت اطمینان، این امکان فراهم شد که یافته های بازرسی فنی از نظر درجه ارزش و اهمیت مقدار دهی شود و همچنین قابلیت اطمینان و کارآیی آن بهبود یابد. در بیست سال گذشته مقدار دهی به «قابلیت اطمینان» بر حسب دو پارامتر ارزیابی، یک تمرین متداول گشت که این دو فاکتور عبارتند از : احتمال آشکار سازی (Probability of Detection) POD و احتمال نمایش غلط (Probability of False Indication) PFI ولی اکثر مقدار دهی به این دو بر اساس اندازه گیری های تجربی صورت می گرفت. در این مقاله ضمن تعریف دقیق PFI , POD ابتدا روشهای عملی اندازه گیری POD بیان می شود. روشهای مدلسازی PFI , POD و روند تکامل این مدلها از ابتدایی تا پیشرفته اشاره خواهدشد. سپس مزایای مدلسازی POD و انواع روشهای پیشگویی و پیش بینی عیوب بازرسی فنی با این مدل به طور مشروح ارائه می شود و انواع کاربردهای پیشرفته آن در صنایع تکنولوژی روز دنیا نیز بیان می گردد. سپس با توجه به ضریب بالای احتمال خطر در صنعت گاز، روش مدلسازی POD با چند مثال کاربردی در خطوط لوله انتقال گاز به طور عملی تشریح شده، تصدیق درستی مدل بکار رفته مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

بازرسی فنی خطوط لوله انتقال گاز، مدلسازی قابلیت اطمینان ، احتمال آشکار سازی (POD(Prebability Of Detection ، احتمال نمایش غلط (PFI(Probability of False Indiacation