توماج سمیعی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران آب، دانشکده مهندسی، دانشگاه شهی
محمد محمودیان شوشتری - استاد گروه عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه شهید چمران اهواز

مطالعات هیدرولیک جریان سیل در رودخانه هایی که از محدودۀ مناطق با اهمیت ( مناطق مسکونی ) عبور می کنند، از اقدامات اساسی در مهندسی رودخانه می باشد، که باید به منظور جلوگیری از خطرات احتمالی ناشی از سیل و اقدامات ساماندهی در رودخانه، انجام شود . ازجمله مطالعـات هیـدرولیک جریـان سـیل مـی تـوان بـه تعیـین هیدروگراف ها و ن یمرخ های طولی جریان اشاره کرد . در این مقاله هیدرولیک جریان سیل در بازه ای از رودخانـه کارون بین ایستگاه های آبسنجی ملاثانی و اهواز مورد بررسی قرار گرفته است . جهت این کار از نرم افزار گروه مهندسی ارتش آمریکا ) ) HEC-RAS ، استفاده شده است . مدل مزبور با حل معادلا ت دینامیکی کامـل حرکـت، جریان غیر ماندگار را به صورت یک بعدی در کانال های باز شبیه سازی می کند . ابتدا کالیبراسیون مـدل بـرای تعیین مناسبترین ضریب زبری انجام پذیرفت . پس از واسنجی، نتایج اجرای مدل مـذکور در حالـت موجـود و ساماندهی مورد بررسی قرار گرفت . با بررسی نت ایج ملاحظه می گردد که اصلاح کانال در محدوده های با اهمیت خطرات ناشی از سیل را به شدت کاهش می دهد . به طوریکه با جایگزین کـردن مقـاطع ذوزنقـه ای شـکل در بیست کیلومتر انتهایی بازه ملاثانی - اهواز، ظرفیت آبدهی کانال بـه خـوبی افـزایش پیـدا کـرده و اسـتفاده از خاکریز های طولی به ارتفاع 2 متر در 10 کیلومتر ابتدایی و به ارتفاع 1 متر در 20 کیلـومتر انتهـایی، از غرقـابی شدن سواحل کناری در مواقع سیلابی جلوگیری به عمل می آورد . همچنین نتـایج مـدل نـشان می دهد که استفاده از مقاطع ذوزنقه ای شکل جایگزین در 10 کیلومتر ابتدایی موثر نبوده و اصلاح کانال به خوبی انجام نمی گیرد .

شبیه سازی جریان، اصلاح کانال، خاکریز، ساماندهی، نیمرخ طولی جریان