آرش جاعل - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی - دانشگاه شهید چمران اهواز
حبیب موسوی جهرمی - استادیار دانشکده مهندسی علوم آب - دانشگاه شهید چمران اهواز

رودخانه ها ارزان ترین و ارزشمندترین منبع تامین آب شرب و همچنین کم بهاترین زهکش جهت خروج هرز آبهای ناشی از زمینهای کشاورزی، نواحی صنعتی و فاضلابهای شهری میباشند. در قرن اخیر با رشد روز افزون جمعیت شهرنشین، مشکلات متعددی در ارتباط با آلودگی و کیفیت منابع آبی مطرح شده است. لذا شناخت و مطالعه فرایندهای اختلاط و انتقال مواد دررودخانه ها از جمله فعالیتهای مهم در برنامه های مدیریت منابع آب بشمار می آید. در بین فرایندهای اختلاط، پس از پدیده انتشار طولی، فرایند انتشار عرضی آلودگی، تاثیرگذارترین پارامتر محسوب می شود. این پارامتر بویژه در رودخانه های بزرگ اهمیت خاصی دارد. در این مقاله ضمن معرفی روشهای اندازه گیری این ضریب، باجمع آوری 19 سری داده هیدرولیکی در رودخانه ها، معادلاتی مناسب برای تعیین این ضریب ارائه شد ودقت این معادلات با رابطه متداول فیشر مقیسه گردید. همچنین بر اساس 136 داده آزمایشگاهی در فلومهای مستطیلی مستقیم (بدون انحنا و خم) به بررسی و ارزیابی این ضریب پرداخته شد.

ضریب پخش عرضی ، رودخانه ، فلوم مستطیلی و فیشر