مرتضی احمدی - استادیار گروه مکانیک سنگ، دانشگاه تربیت مدرس
کامران گشتاسبی - استادیار گروه مکانیک سنگ، دانشگاه تربیت مدرس
رضا رشیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک سنگ، دانشگاه تربیت مدرس

اصطلاح سنگ فشارنده از نخست ین روزهای احداث تونل در کوههای آلـپ متـداول شـد و تـاکنون برای آن تعار یف مختلف ی ارائه شده است . پدیده فشارندگ ی بصورت همگرا یی بـزرگ وابـ سته بـه زمان در ط ی حفار ی تونل و پس از استخراج خود را نشان می دهد . بزرگـ ی همگرایـی تونـل، نـرخ جابجایی و وسعت ناحیه تسلیم به شرا یط زم ین شناس ی و ژئوتکن یک، و ضعیت تنـشها ی برجـا ی سنگ، جریان آبها ی ز یرزمینی، فشار آب منفذ ی و همچن ین خواص توده سنگ بـستگ ی دارد . تونـل در دست احداث جاده هرا ز به عرض 12 متر و به ارتفاع 9 متر در مـس یر جـاده هـراز قـرار گرفتـه است . در این تونل به دل یل وجود شرایط آبهای زیرزمینی، ناپیوستگیها، گسلها احتمـال ر یـ زش در مسیر تونل در ماسه سنگها و ش یلهای سازندها ی مختلف در مس یر تونل وجود دارد . در این تحقیق با بررسی ویژگیهای زم ین شناس ی و خواص ژئومکان یکی توده سنگ های مس یر این تونل، اسـتعداد وقوع پدیده فشارندگی و م یزان شدت آن به روشها ی تجرب ی، ن یمه تجرب ی و تحل یلی ارز یابی شده است . نتایج بدست آمده از ا ین تحق یق نشان م ی دهد که م یزان فشارندگ ی در ش یل سازند شمـشک زیاد م ی باشد و در این سازند ر یزش اتفاق می افتد . مارن با میان لایه سـنگ آهکـ ی و سـنگ آهـک ضخیم لا یه سازند مبارک بعد از ش یل سـازند شمـشک دارا ی ب یـ شترین فـشارندگ ی در لایـه هـ ای موجود در مسیر تونل می باشند

فشارندگی، شیل، ماسه سنگ، همگرایی تونل، مقاومت فشاری تک محوره، تونل در دست احداث جاده هراز