حسن محمدی - کارشناس ارشد زمین شناسی مهندسی، شرکت مهندسین مشاور ژرف اندیشان
اکبر قاضی فرد - دانشیار گروه زمین شناسی – دانشگاه اصفهان
همایون صفایی - استادیار گروه زمین شناسی – دانشگاه اصفهان

پدیده انفجار سنگ را می توان به عنوان شکستگی و خرد شدگی ناگهانی توده سنگ در اثر تمرکز تنشهای برجایی که بر جسمی از سنگ اثر می کنند تعریف کرد . این پدیده غالباً در اعماق بیش از 600 متر و در سنگهای با مقاومت فشاری تک محوری بیش از 140 مگا پاسکال رخ می دهد . نقش اصلی در ایجاد این پدیده را به انرژی دگر شکلی ذخیره شده در سنگ نسبت می دهند . طی سالیان اخیر با توجه به اهمیت حفظ نیروی کار و تجهیزات، درمطالعات اولیه و قبل ازحفاری، این پدیده بخصوص در مناطقی که احتمال تمرکز تنش به دلیل عمق زیاد، جنس سنگها و یا تکتونیزه بودن منطقه و غیره زیاد است بطور دقیق احتمال وقوع و شدت آن مورد مطالعه قرار گرفته و راهکارهای مقابله با آن نیز مد نظر قرار می گیرد . تونل انتقال آب بهشت آباد با طول حدود 67 کیلومتر به منظور انتقال آب از سر شاخه های رودخانه کارون به فلات مرکزی ایران از طریق رودخانه زاینده رود تحت بررسی است . مطالعات زمین شناسی این تونل در دست اجرا است و حفاریهای ژئوتکنیک در مسیر تونل انجام شده است . در این پژوهش به احتمال وقوع پدیده انفجار سنگ در بخش پایانی تونل و در محدوده کوه تخت شاهلرا و در یک مسیر 6 کیلومتری که ضخامت روباره در بعضی نقاط تا حدود 1200 متر نیز میرسد پرداخته شده است . در این مطالعه با استفاده از روشهای تجربی و معیارهای سنجش انفجار سنگ، نقاط مستعد پدیده انفجار سنگ در بخش پایانی تونل معرفی شده است .

انفجار سنگ – بهشت آباد – تونل