امین محب خواه - استادیار سازه، گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و معماری، دا
محمد امینی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران-سازه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد م
کورش خوشحال - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران-سازه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد م

یکی از مواردی که در فصل سوم مبحث دهم از مقررات ملی ساختمان به آن اشاره شده، الزامی نبودن ضوایط این فصل در صورت استفاده از ضریب رفتار برابر 5 یا کمتر از آن است. به عبارت دیگر، با افزایش مقاومت جانبی قاب ها م یتوان از افزایش شکل پذیری آنها جهت مقابله با جابجایی های ناشی از زلزله صرف نظر نمود. در این تحقیق به بررسی اقتصای کاربرد این ضابطه در طراحی قاب های مهاربندی شده فولادی ویژه به لحاظ میزان فولاد مصرفی در آنها پرداخته می شود. برای این منظور، چند ساختمان منظم فولادی سه بعدی با تعداد طبقات 3 و 5 و 7 و 10 و 12 و 15 با دو نوع سیستم باربر جانبی یعنی سیستم قاب ساختمانی ساده با مهاربند همگرای ویژه (SCBF) و سیستم قاب ساختمانی ساده با مهاربند واگرای ویژه (SEBF)، ودل سازی، تحلیل و طراحی شد. هر کدام از این قاب ها یک بار با در نظر گرفتن ضریب رفتار مربوطه و رعایت ضوابط طرح لرزه ای (روش الف) و یک بار هم با در نظر گرفتن ضریب رفتار 5 و بدون لحاظ نمودن ضوابط خاص طرح لرزه ای (روش ب) محاسبه شده است. نتایج بدست آمده حاکی از این مطلب است که طراحی قاب های مهاربندی شده ویژه به روش ب در مقایسه با روش الف، بویژه در قاب های بالای 5 طبقه میتواند تا 10 و 15 درصد به ترتیب در قاب های SCBF و SEBF باعث افزایش فولاد مصرفی و غیر اقتصادی شدن طرح گردد.

مهاربند همگرای ویژه، مهاربند واگرای ویژه، ضوابط طرح لرزه ای، ضریب رفتار، اقتصاد طرح