مسعود پلاسی - استادیار دانشکده مهندسی عمران – دانشگاه تهران
پویان اسداللهی - کارشناس ارشد مکانیک خاک و مهندسی پی- شرکت مهندسی مشاور مهاب قدس

خواص توده سنگ اث ر قابل توجهی بر تنش ها و تغییرشکل های بوجود آمده در سیستم پایدارسازی تونل دارد . خواص توده سنگ را می توان به خواص مکانیکی درزه ها، ژئومتری درزه ها، و خواص مکانیکی سنگ بکر تقسیم نمود . در این مقاله ابتدا اثر پارامترهای مختلف مربوط به درزه ها شامل زاویه اصط کاک داخلی، چسبندگی، زاویه اتساع و سختی نرمال و برشی درز ه ها، همچنین شیب و فاصله آنها، بر طراحی سیستم مرکب راکبولت تمام تزریق دوغابی و شاتکریت مسلح بررسی شده است . در ادامه، اثر مدول الاستیسیته و ضریب پواسون سنگ بکر بر سیستم پایدارسازی تونل و جابجایی های تود ه سنگ اطراف آن ارزیابی گردیده و در انتها، اثر ضریب فشار جانبی توده سنگ بر تنش های ایجادشده در راکبولت و شاتکریت و تغییرشکل های توده سنگ اطراف، مورد مطالعه قرار گرفته است . در تمام موارد، بررس ی ها توسط روش مدلسازی عددی و با استفاده از برنامه UDEC انجام گرفته است . نتایج بدست آمده نشان می دهد که تنش ها و تغییر شکل های بوجود آمده در سیستم پایدارسازی و توده سنگ اطراف تونل به تغییرات برخی از پارامترهای مربوط به توده سنگ حساسیت زیادی داشته و از طرف دیگر به بعضی از پارامترها حساسیت چندانی ندارد. لذا در مرحله بررسی های ژئوتکنیکی به منظور تعیین پارامترهای طراحی بایستی وقت و هزینه بیشتر مصروف پارا مترهایی شود که تاثیرشان بر روی طراحی بیشتر است.

تونل، سنگ درزه دار، راکبولت، شاتکریت، روش اجزا مجزا