مرتضی غمگسار - کارشناس ارشد مکانیک سنگ، مسئول واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه فنی و مکا
نجمه غلامرضا طهرانی - کارشناس زمین شناسی ، دانشگاه تربیت معلم تهران

یکی از مهمتر ین بحثها یی که در مرحله طراح ی و یا در مرحله ها ی حین اجرا و زمان بهره بردار ی مطرح است ، مساله حضور آب و نحوه کنترل و تحلیل م یزان تاث یر آب بر سازه ژئوتکن یکی است . در ا ین فرآ یند دانستن شر ایط توده سنگ، عمق حفار ی و تاثیر تنشهای منطقه از جمله فاکتورهایی است که در میزان نفوذپذ یری آب در فضا ی توده سنگ اطراف تونل موثر می باشند . در ا ین تحقیق با استفاده از روش حل عدد ی المان مجزا که مناسب برا ی مح یط ها ی ناپ یوسته و درزه دار است جهت تحل یل نفوذ آب در فضای توده سنگ ی اطراف تونل نتا یج استخراج شده اند . جهت تحلیل مراحل حفر و پا یدار شدن بعد از مرحله حفار ی از تحلیل عددی المان محدود استفاده می شود . بعد از استخراج مولفه ها ی تنشها ی افقی و قائم از این مرحله ، مقاد یر مذبور در تحلیل نفوذپذیری توده سنگی استفاده شده و تحلیل پارامتریک بر رو ی ا ین مقاد یر نشان از تاثیر عوامل مورد بررسی در میزان نفوذپذیری توده سنگی اطراف تونل خواهد داشت. در این تحلیل پارامتریک تاثیر تنش و عمق حفاری تونل بر روی میزان نفوذپذیری توده سنگ اطراف تونل مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. تاثیر شبکه درزهها در این تحلیل از اهمیت ویژه ای برخوردار است . اکثر داده ها ی نفوذپذ یری در ا ین تحلیل از نتایج آزمایشگاهی پروژه های مختلف عمرانی کشور است که متولی انجام آنها ، آزما یشگاه فنی و مکان یک خاک وزارت راه و ترابر ی بوده است . در این تحلیل مشاهده گردید که، با افزایش عمق حفاری تنشهای منطقه زیاد شده و یا بسته شدن درزه ها میزان نفوذپزیری بطور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد. حالتهای نامنظم درزه ها، در اعماق بیشتر دارای نفوذپزیری کمتری نسبت به درزه های نامنظم بوده و لذا شرایط پایدارتری خواهند داشت. درزههای نامنظم در اعماق کم دارای شرایط نامساعدتری هستند..

تحلیل عددی، تحلیل پارامتریک، نفوذ پذیری، توده سنگ اطراف تونل