احمد جعفری - دکتری مکانیک سنگ، استادیار گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی، دانشگاه ت
آیدین ختلان - دانشجوی کارشناسی ارشد استخراج معدن، دانشکده فنی دانشگاه تهران، نشرف
حمید پشندی - دانشجوی کارشناسی ارشد فراوری مواد معدنی، دانشکده مهندسی معدن دانشگاه

طر حهای احداث تونل ها و فضاهای زیرزمینی به جهت ارتباط این ساز هها با زمین و آ بهای زیرزمینی در محیطی با عدم قطعیت بالا دنبال می شوند. این عدم قطعیت در بسیاری موارد منجر به خسارت های سنگینی می شود که مدیریت ریس کهای ناشی از این خسارت ها را ایجاب می کند. با توجه به این ویژگ یهاست که به کارگیری رو شها و روی ههای کمی و کیفی مرسوم مراحل مختلف مدیریت ریسک (سیاستگذاری، شناسایی، ارزیابی، کنترل، اجرا و بازبینی) در این باره به خوبی پاسخگو نم یباشند. بنابراین طراحی یک سیستم مدیریت ریسک خاص به طوری که مراحل مختلف احداث فضاهای زیرزمینی را دربر گرفته، ریسک های ممکن را کنترل کرده و قوانین و راهنماهای کاری موجود را مد نظر داشته باشد، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این مقاله ضمن ارائه تقسیم بندی های مختلف از ریسک در پروژه های تونل سازی، مناسب ترین تقسیم بندی انتخاب و نحوه تاثیرگذاری آنها در فازهای مختلف یک پروژه تونل سازی بررسی شده است. برای شناسایی ریسک ها؛ طوفان ذهنی، مصاحبه و استفاده از داده های تاریخی و برای ارزیابی آنها استفاده از ماتریس ریسک در هر مورد توصیه شده است. همچنین با بررسی سوابق تاریخی و فنی 10 پروژه تونلسازی در ایران و 5 پروژه در کشورهای اروپایی مهم ترین ریسک های مرتبط با پروژه و ریسک های فنی تونلسازی شناسایی و فهرست شده است.در آخر نیز برای طبقه بندی و ارزیابی کل ریسک ها با توجه به شرایط ایران یک روش نیمه کمی مبتنی بر ماتریس ریسک ارائه شده است.

تونلسازی – مدیریت ریسک- ارزیابی ریسک- ماتریس ریسک