الهام کاکاوند - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای ، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین ،
ناصر براتی - دکتری شهرسازی ، استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین
بهرام امین زاده گوهرریزی - دکتری شهرسازی ، استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین

زیستگاه انسانی هنگامی می تواند بیشترین مطلوبی را برای انسان حاصل کند ، که انتظارات وی را برآورده سازد. این انتظارات در قالب ابعاد مختلف زیست محیطی ، اجتماعی ، کالبدی ، اقتصادی و ... معنا پیدا می کند. چنانچه هریک از این عوامل در محیط زندگی یک فرد فاقد کیفیات مطلوب باشد، بر ادراک و احساس وی از فضا و در نتیجه بر سطح رضایت مندی او از محیط زندگی تأثیرگذار خواهد بود . همان طور که می دانیم بافت فرسوده شهری به عرصه هایی از محدوده قانونی شهرها اطلاق می شود که به دلیل فرسودگی و سطح نازل کیفیت محیطی در آنها مسایل و مشکلات خاصی را برای شهرها به وجودآورده اند ؛ و همواره شاهد این موضوع هستیم که در این بافت ها توقعات شهروندان در ارتباط با کیفیت محیط سکونت خود تحقق نیافته و رضایت ساکنین از فضای زندگی در سطوح پایینی قرار دارد . شاید بتوان علت این مطلب را در عدم هم سویی انگاره های شهروندان از یک فضای زیستی مطلوب - که به رضایت مندی آنان از محل زندگی شان می انجامد - با رویکردهای شهرسازان در ساماندهی این گونه بافت ها یافت. این پژوهش با هدف کاربردی و در راستای ارتقای کیفیت محیط در بافت های فرسوده شهری در پی پاسخ دادن به این سؤال است که اولویت معیارها و شاخص های کیفیت محیط در بافت های فرسوده شهری با تأکید بر تصویر ذهنی شهروندان از یک سو و نگاه مسئولان و کارشناسان امور شهری از سوی دیگر کدامند ؟ در این راستا ، با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با به کارگیری نرم افزار SPSS در تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه (Oneway) و آزمون دانکن در گروه بندی (HSD) سعی دارد به ارزیابی و رتبه بندی این مؤلفه ها بپردازد. نتایج حاصل بیانگر آن است که شهروندان اولویت پایین بودن سطح کیفیت زندگی در این بافت ها را در عدم توجه به مسایل فیزیکی و کالبدی محیط بافت های فرسوده شهری و سطح پایین وضعیت اقتصادی ساکنان می دانند ؛ در حالی که در رویکرد شهرسازان به بافت های فرسوده شهری معیارهای محیطی ، مدیریتی به نسبت بیشتری از سایر مؤلفه ها دچار نابسامانی هستند.

کیفیت محیط شهری ، بافت فروسده ، تصویر ذهنی ، شهروندان ، شهرسازان