یداله احمدی دیسفانی - پژوهشگر دوره دکتری معماری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ، ایران ،
محمد علی آبادی - دکتری معماری ، استاد دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران ، تهران ، ایران

هدف مقاله جستاری در باب شکل شهر از منظر اندیشه اسلامی است. سؤال اصلی مقاله این است که چه مؤلفه های شکلی و غیرشکلی بر شهر سنتی حاکم است ؟ روش کار به مانند روش اندیشمندان اسلامی در تحقیق است. از این رو استناد اصلی در تحقیق ، قرآن و روایات و نظر اندیشمندان است که به عنوان معارف پایه و مقبولات در استدلال منطقی و استنتاج سود برده شده است. نتایج ، بیانگر آنست که شهر سنتی دارای ارتباطی همه جانبه ، زمینی و آسمانی است ؛ یعنی زمین ، سایه آسمان است . هدف از شهرسنتی ، ایجاد بستر مناسب برای هدایت انسان به کمال یعنی همان بندگی است . در سایه بندگی ، آرامش قلبی و امنیت برقرار می شود و بستر لازم برای ظهور عدالت به وجود می آید. شکل شهر سنتی به تبعیت از نظم طبیعت و به وجود آمدن نیازهای جدید دایم در حال تغییر و در عین گوناگونی دارای وحدت است. از سوی دیگر مسئولیت پذیری اجزا نسبت به هم باعث شده از طبیعت در شهر سنتی به اندازه و به جا استفاده شود. از آنجایی که هدف شهر سنتی انسان است و انسان دارای روح و جسم است ؛ شهر سنتی نیز متناسب با انسان و نیازهای جسمانی و روحانی او شکل می گیرد و بنابراین قبل از برپایی شهر سنتی ، بایستی انسان سنتی برپا شود. از این رو هدف در شهر سنتی برپایی کالبد شهر به تنهایی نیست.

سنت ، سکونت ، شهر سنتی ، شکل شهر