احمد پورزند - مدیر بخش بهره برداری و نگهداری - شرکت مهاب قدس

محدودیت منابع آب کشور از یکسو و نیاز روزافزون به تولیدات کشاورزی از سوی دیگر توجه به مصرف بهینه آب کشـاورزی را گریزناپذیر نموده است . تلفات بالای آبیاری بخصوص در مصارف آب سطحی تأکیدی است بر این مطلب . تحویل حجمی آب اولین گام برای کنترل مصارف کشاورزی و سعی در کاهش تلفات در اینگونه مصـارف اسـت . در کشـور مـا هرچند اکثر شبکه ها مجهز به تنظیم کننده های سطح آب و دریچه هایی با توان تحویل حجمی آب به مصرف کننده هسـتند، امـا در بیشتر شبکه های آبیاری کشور تحویل آب به مصرف کننده و دریافت آب بها متناسـب بـا وسـعت سـطوح زیـر کشـت انـواع محصولات انجام می پذیرد . بعبارت ساده تر تحویل آب هکتاری است . البته در همین گروه شبکه ها عموما برای تحویل آب برای هر هکتار محدودیتهای حجمی آب حاکم است ولـی کشـاورزان آب بهـای خـود را بـه ازای مصـرف هـر مترمکعـب پرداخـت نمی نمایند . به همین دلیل دقت کنترل حجم آب تحویلی به مصرف کننده، از میزان بـالایی برخـوردار نیسـت و از سـوی دیگـر مصرف کنندگان نیز چون برای واحد حجم آب پول پرداخت نمی کنند، اهمیت چندانی به کاهش آب مصـرفی نمـی دهنـ د . بـرای تحویل حجمی آب نیازمند بکارگیری همزمان سه ابزار مهم هستیم : - مدیریت توزیع آب متناسب با تحویل حجمی . -تجهیزات لازم برای اندازه گیری و کنترل حجم آب تحویلی - تولید اطلاعات و کاربرد آن در نظام تحویل حجمی آب بااین هدف تحویل حجمی آب در ابتدا نیازمند رعایت اصولی است که بکار گیر ی ابز ار پیش گفته را امکان پذیر نمایـد، سـپس فرایندی که گویای چگونگی انجام کارها باشد وسرانجام چهارچوبی برای آموزشها . در این مقاله که برگرفته از راهنمای تحویـل حجمی آب است، هر یک از این موضوعات تشریح خواهند شد .