کورش شرانی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
محمدرضا یزدانی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

از جملع مشکلات عمده در مدیریت رودخانه ها و مسیلها، معضل فرسایش و رسوب می باشد. همه ساله مقادیر زیادی رسوب وارد سیستمهای انتقال سطحی شده و ضمن پرکردن مخازن سدها سبب تنش بر مدیریت منابع آب میگردند. استان اصفهان با مساحت حدود 0704430 هکتار معادل 6/5 درصد از وسعت کشور را به خود اختصاص داده و بین مختصات جغرافیایی - طول شرقی تا - عرض شمالی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است. وجود سازندهای حساس به فرساش به همراه عدم کاربری مناسب اراضی، سبب ورود رسوبات به بهنه های آبی استان شده است. به منظور انجام این تحقیق ابتدا بر اساس نقشه توپوگرافی اقدام به استخراج 2965 عدد رودخانه و مسیل عمده در محدوده مورد بررسی گردید. سپس اطلاعات فیزیوگرافی محدود مورد بررسی مورد مطالعه قرار گرفت. در مرحله بعد اقدام به جمع آوری اطلاعات مورفولوژی، لیتولوژی، فرسایش کناری و بستر، تعداد ایستگاههای هیدرومتری و رسوب سنجی، رژیم رودخانه، محل و مقدار استخراج منابع قرضه و پوشش گیاهی (تیپ و فرم رویشی گیاهی) گردید. نتایج نشان میدهد رودخانه های محدوده مورد بررسی از 58 تیپ گیاهی عبور می نماید و فرم رویشی درختی - درختچه ای نسبت به بوته ای - علفی در حاشیه رودخانه های زیر حوضه زاینده رود نسبت به دیگر زیر حوضه ها بیشتر است. به طور کلی ارتباط معنی داری در سطح 95 درصد بین پارامترهای پوشش گیاهی، زمین شناسی، سازندهای حساس به فرسایش و برداشت منابع قرضه با تشکیل و گسترش پیچانرودها و مورفولوژی رودخانه وجود دارد که حاکی از تاثیر مستقیم و غیر مستقیم عوامل فوق الذکر بر تشکیل پیجانرودهاست.

رودخانه، مسیل، واحد هیدرولوژیک، فرسایش، رسوبگذاری