بابک لطفی مقدم - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم
محمدرضا زارع پور - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم

کلان شهر تهران با دارا بودن 15 گسل از نظر طبیعی، و با جمعیتی بیش از 7 میلیون نفر از نظر انسانی، یکی از آسیب پذیرترین نقاط در برابر زلزله در سطح کشور می باشد. باتوجه به موقعیت سیاسی و اجتماعی شهر تهران بیشترین صنایع و امکانات مالی و فنی و ... در تهران تمرکز یافته و اهمیت این شهر را چند برابر کرده، این امر ضرورت برنامه ریزی برای کاهش آسیب پذیری از زلزله در کلان شهر تهران را ضروری می نمایاند. منطقه یک تهران با دارا بودن جمعیتی نزدیک به نیم میلیون نفر و نیز دارا بودن گسل، یکی از مناطق در خطر آسیب های ناشی از زلزله می باشد. همواره یکی از راه های کاهش آسیب های زلزله مقاوم نمودن ساختمان ها از نظر فیزیکی می باشد اما با استفاده از برنامه ریزی کاربری اراضی نیز می توان تا حد زیادی از آسیب های ناشی از زلزله کاست. در این مقاله سعی بر آن است با استفاده از روش های برنامه ریزی کاربری اراضی و نرم افزار GIS به برنامه ریزی برای کاهش آسیب های ناشی از زلزله در منطقه یک تهران پرداخت. در این رابطه ابتدا لایه ای از گسل در چند ناحیه ی منطقه یک تهیه می شود. سپس به بررسی کاربری های قرار گرفته در اطراف گسل می پردازیم و باتوجه به نوع کاربری ها و میزان آسیب پذیری آنها در برابر زلزله به برنامه ریزی برای نحوه قرارگیری صحیح کاربری ها می پردازیم. یافته ها نشان می دهد نحوه قرارگیری کاربری ها نسبت به گسل در منطقه یک مناسب نیست و در برابر زلزله آسیب پذیر می باشد که نیازمند یک برنامه ریزی صحیح در جهت کاهش آسیب های ناشی از زلزله می باشد.

زلزله، گسل، منطقه یک تهران، برنامه ریزی کاربری اراضی