شاهسوند حسنی - عضو هیات علمی بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید با
ثریا پور تبریزی - کارشناس بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر ک
مهدیه امیری نژاد - کارشناس بخش تولیدات گیاهی مجتمع آموزش عالی کشاورزی و منابع طبیعی جیرف

شوری خاک یک مساله مهم در بخشهای قابل توجهی از جهان است . گندم اگر چه به طور نسبی به شوری مقاوم است اما قابل کشت در همه مناطق نیست با این حال در خانواده گرامینه برخی از خویشاوندان گندم مانند علف شور ساحل (Thinopyrum bessarabicum) به شوری بسیار مقاوم است بطوریکه در ساحل آبهای شور رشد می کند. بذور هشت لاین هگزاپلوئید تریتی پیرم آمفی پلوئید تلاقی بین bessarabicum Thinopyrum و Triticum durum به آب حاوی 250mM نمک طعام مقاومت نشان دادند. این لاینها (2n=6x=42, AABBEbEb) دارای صفات شکنندگی محور سنبله، پنجه زنی مداوم، دیررسی، ارتفاع زیاد و میوز نا متعادل بوده که مانع از تولید یک غله تجاری مقاوم به شوری می شدند. برای بر طرف کردن برخی از این مشکلات تریتی پیرم حاوی کروموزوم جایگزین که در آن یکی از کروموزومهای Eb با ژنوم D گندم هگزاپلوئید جایگزین شده است، را با گندم هگزاپلوئید (F1= 2n=6x=42, AABBDEb) تلاقی و با استفاده از خودگشنی و تلاقی برگشتی با تریتی پیرم هگزاپلوئید نسل F2 ایجاد شد . گیاهان بالغ با روش هیبریداسیون DNA فلورسنت ارزیابی شدند تا ساختار کروموزومی Eb یا D آنها مشخص شود. این تحقیق پتانسیل تولید تریتی پیرم ثانویه با تعداد متغیر از کروموزوم های ژنوم Eb یا D و توانایی تکنیک هیبریداسیون DNA فلورسنت در محل (فیش) در تعیین درصد کروموزوم های Eb را نشان داد.

شوری، تریتی پیرم، تریتی پیرم حاوی کروموزوم جایگزین، هیبریداسیون DNA فلورسنت در محل