محمد حیدرزاده - دانشجوی دکتری مهندسی سازه های هیدرولیکی دانشکده فنی دانشگاه تهران
محمدعلی بنی هاشمی - استادیار دانشکده فنی دانشگاه تهران

سرریز پلکانی، متشکل از پله هایی است که از نزدیکی تاج سرریز شروع و تا پاشنه پایین دست ادامه می یابند. امروزه استفاده از سرریز های پلکانی در نقاط مختلف دنیا به علت توانایی فوق العاده آنها در استهلاک انرژی جریان و در نتیجه کاهش ابعاد حوضچه آرامش و هم چنین کنترل و کاهش پدیده خلا زایی در سرریز، رواج گسترده ای یافته است. این سرریز ها به عنوان یک گزینه برتر در سد های بتن غلتکی (RCC) مطرح هستند زیرا علاوه بر مزایای ذکر شده، همخوانی تکنولوژی ساخت سد های بتن غلتکی با روش ساخت سرریز های پلکانی مزید بر علت شده و امروزه به طور معمول سد های بتن غلتکی به سرریز پلکانی مجهز می شوند. مطالعات انجام گرفته در سطح دنیا در زمینه سرریز های پلکانی، عمدتا حول سه محور متمرکز بوده است که عبارتند از استهلاک انرژی در سرریز های پلکانی، انواع رژیم جریان بر روی این سرریزها و سر انجام تکنیک های طراحی این سرریز ها. در این مقاله، ضمن معرفی اجمالی سرریزهای پلکانی، مطالعات انجام گرفته در این زمینه به صورت تحلیلی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

سرریز پله ای، استهلاک انرژی، جریان ریزشی، جریان شبه صاف