بهروز وفایی - کارشناس ارشد عمران- زلزله دانشکده فنی دانشگاه تهران
سید رسول میرقادری - استادیار دانشکده فنی دانشگاه تهران

سیستم مهاربندی x-شکل به علت تامین سختی و مقاومت جانبی زیاد و عملکرد مناسب در زلزله ها، از متداولترین سیستم های باربر جانبی است. با توجه به فلسفه طراحی لرزه ای انتظار می رود که سیستم مهاربندی x-شکل تحت زلزله های بزرگ بتواند با رفتار غیر ارتجاعی خود بصورت تسلیم در کشش و کمانش غیر ارتجاعی در فشار انرژی لرزه ای را جذب نماید و به عنوان اصلی ترین و اولین منبع جذب انرژی، سایر اعضای سازه ای را از آسیب مصون نگه دارد. برای رسیدن به این هدف و نیز محافظت از گسیختگی ترد اعضای غیر شکل پذیر و کنترل شونده به نیرو، رفتار لرزه ای مهاربندهای x- شکل تحت تغییر شکلهای غیر ارتجاعی مورد مطالعه قرار می گیرد. استفاده از جذب انرژی مهاربند فشاری در قابهای مهاربندی x-شکل ، مفهوم جدیدی است که در این مقاله با اشاره به آن، اندرکنش دو مهاربند در اتصال وسط و اثر مهاربند کششی بر مودهای کمانشی مهاربند فشاری و در حالت کلی تشکیل مفصل پلاستیک در کمانش غیر ارتجاعی مهاربند فشاری بررسی می شود. همچنین، با توجه به حالتهای مختلف اتصال وسط در مهاربندهای x-شکل که در اجرا رایج می باشد، مودهای تغییر شکل مهاربندها و رفتار لرزه ای آنها مورد ارزیابی قرار می گیرد.

قابهای مهاربندی شده ، مهاربندهای x-شکل ، کمانش غیر ارتجاعی ، رفتار هیسترزیس