کیوان خلیلی - مربی گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
احمد فاخری فرد - دانشیار گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
بهزاد حصاری - کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی ارومیه

خشکی و خشکسالی از حوادث طبیعی ناخوشایند و مخربی هستند که همواره جوامع انسانی، حسوانی و گیاهی را تحت تاثیر قرار می دهند. پیش بینی خشکسالی ها نقش مهمی در مدیریت و کنترل سیستم های منابع آب دارد. در این تحقیق خشکسالی هیدرولوژیکی مورد مطالعه و پیش بینی قرار گرفته است. خشکسالی (دوره خشکی) هیدروتوژیکی زمانی به وقوع می پیوندد که دبی جریان در رودخانه جوابگوی نیازهای موجود ( شرب، صنعت و کشاورزی) نباشد. جهت بررسی، از آمار روزانه 26 سال آبی ایستگاه میرآباد بر روی رودخانه شهر چای استفاده شده است و فرض بر این است که نیازهای موجود در یک سال نمی تواند از متوسط دبی جریان روزانه در طول گل دوره آمار بیشتر باشد. لذا دبی روزانه هرسال از متوسط دبی روزانه کل دوره آماری کسر ومواقعی که اعداد منفی حاصل شود، خشکی محسوب می شود. پس از استخراج حجم خشکی( مترمکعب) در مدت زمانهای معین ( یکروزه، دو روزه و ...) و تکمیل نواقفص آماری، آنالیز فرکانس بر روی داده ها انجام شده و منحنی شدن- مدت و فرکانس خشکی استخراج می گردد که نماینده حجم مخزن با دوره برگشتهای مختلف خواهد بود. سپس با استفاده از روش آنالیز سریهای زمانی، مدلهای مختلف ARIMA, ARMA, MA, AR بین داده های نرمال و استاندارد شده ماهانه کل دوره آماری موجود برازش داده شده کع پس از انتخاب بهترین مدل، یک سری آمار تولید گردیده و روند خشکی در آینده پیش بینی شده است.

منحنی شدت- مدت و فراوانی ، خشکسالی هیدرولوژیکی ، مدلهای سری های زمانی