محمد حیدرزاده - دانشجوی دکتری مهندسی عمران پردیس دانشکده های فنی دانشگاه تهران
محرم دولتشاهی - استادیار دانشکده عمران دانشگاه تهران
ناصر حاجی زاده ذاکر - استادیار دانشکده مهندسی محیط زیست دانشگاه تهران
محمد مختاری - استادیار مرکز ملی پیش بینی زلزله پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و م

سواحل جنوبی ایران در مجاورت اقیانوس هند در معرض خطر سونامی ناشی از منطقه فرورانش مکران قرار دارد. بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که منطقه مکران به لحاظ تکتونیکی قابلیت ایجاد زمین لرزه هایی با بزرگی بیش از 8 را دارد. وقوع چنین زمین لرزه هایی می تواند موجب ایجاد امواج مخرب سونامی در وساحل ایران گردد. بررسی تاریخچه سونامی در سواحل جنوبی ایران نشان می دهد که این سواحل در گذشته چندین حادثه سونامی ار تجربه کرده اند که از جمله مهمترین آنها حادثه نوامبر سال 1945 میلادی می باشد به طور کلی الگو و میران تغییر شکل کف اقیانوس در اثر وقوع زمین لرزه می تواند به عنوان معیاری جهت ارزیابی خطر سونامی به کار رود. بنابراین ، زمین لرزه هایی که میزان بالاآمدگی کف اقیانوس در اثر آنها بیشتر باشد از پتانسیل بیشتری برای تولید سونامی برخوردار هستند. با این مقدمه، جهت ارزیابی خطر سونامی در این مقاله از مدل سازی فرایند تولید سونامی استفاده می گردد. محصول نهایی مدلسازی فرآیند تولید سونامی، تعیین تغییر شکل کف اقیانوس در اثر وقوع زمین لرزه می باشد. مدل تهیه شده قادر است با توجه به اطلاعات مربوط به ناحیه فرورانش و زمین لرزه محتمل، میزان تغییر شکل کف اقیانوس را در اثر وقوع زمین لرزه در ناحیه فرورانش به دست آورد. نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان می دهد که در صورت وقوع زمین لرزه هایی با بزرگای بیش از 7/5 خطر ایجاد سونامی در سواحل جنوبی ایران بالا می باشد. همچنین نتایج بدست آمده از این مدل می تواند جهت مدلسازی فرایند انتشار و بالا روی امواج سونامیبر روی ساحل به کار رود.

سونامی ، خطر سونامی ، مکانیسم تولید سونامی ، ناحیه فرورانش مکران ، تغییر شکل کف اقیانوس