محمدجواد کتابداری - استادیار دانشکده مهندسی کشتی سازی صنایع دریایی دانشگاه صنعتی امیرکبیر
حمید زحمتکش - کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس

سد قوسی یک پوسته فضایی است که در پلان دارای انحنا بوده و بار را به تکیه گاهها و فوندانسیون منتقل می نماید. معمولا قسمت اعظم بارهای ناشی از آب به صورت افقی به تکیه گاهای کناری سد نتقل می گردند که این امر ناشی از عملکرد قوس می باشد. مابقی بار بوسیله عملکرد کنسول ( نظیر سدهای وزنی) به فوندانسیون کف منتقل می گردد. بنابراین رفتار این نوع سدها اندرکنشی از رفتار قوسی نوارهای افقی و رفتار طره ای نوارهای قائم می باشد. تنشهای داخلی سد قوسی به دو دسته تنشهای عمود بر مقطع قائم شعااعی سد ( بعبارتی تنشهای قوسی) و تنشهای عمود بر مقطع افقی سد ( تنشهای طره ای) تقسیم می گردند. با تغییر نرمی و سختی فوندانسیون و جداره میزان باربری عملکرد قوسی و کنسولی تغییر می نمایند. در نتیجه این تغییرات در سختی و نرمی جداره ها و فوندانسیون محل تشکیل تنشهای کششی و در نتیجه ترک در سدهای قوسی تغییر می نماید و با توجه به اینکه در سدها نباید هیچگونه تنشهای کششی ( که نتیجه آن ترک در سد می باشد) بوجود آید لذا دانستن عملکرد سد در برابر وضعیت مختلف تکیه گاهی بسیار مهم می باشد. در این تحقیق ابتدا یک سد قوسی نمونه و بستر و تکیه گاهای آن به کمک روش اجزا محدود مدل گردیده است. سپس تحت بارگذاری های مختلف و وضعیت های مختلف تکیه گاهها به لحاظ سختی و نرمی آنالیز استاتیکی صورت گرفته است. در نهایت با بررسی تنش ها و تغییر مکانها در نواحی مختلف بدنه سد و نواحی ایجاد ترک رفتار سد قوسی در حالتهای مختلف مورد بررسی و بحث قرار گرفته است.

سد قوسی ، آنالیز اجزا محدود ، تنشهای قوسی ، تنشهای طره ای ، سختی و نرمی جداره ها