حبیب موسوی جهرمی - استادیار دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز
حسین هلالات ناصریان - کارشناس ارشد شرکت مهندسین مشاور آبیاری و زهکشی شاراب

در این مقاله نتایج یک مطالعه آزمایشگاهی درباره تاثیر ارتفاع ریزش جریان آب بر ابعاد آبشستگی موضعی پایین دست جت های دایره ای و جعبه ای، ارائه می شود. جت آب که از لوله با مقاطع دایره ای، مربعی و مستطیلی شکل، از ارتفاع35، 65 و 95 سامنتیمتری، بر روی بستری از جنس سیلیس با d50 برابر 1/27 میلیمتر، با عمق پایاب 6، 12 و 18 سانتیمتر به مدت 316 دقیقه تخلیه می شد، مدلسازی گردید. ابعاد حفره آبشستگی و برآمدگی رسوبات پایین دست آن اندازه گیری شدند و مورد تحلیل قرار گرفتند. مشخص شد که ابعاد آبشستگی به پارامتر فرسایش (F0/(Hc/RH و پارامتر پایاب Tw/RH بستگی دارند. همچنین مشخص شد که افزایش ارتفاع ریزش در حالت عمق پایاب 12 و 18 سانتیمتر موجب افزایش ابعاد آبشستگی بطور متوسط بین 10 تا 39 درصد و در حالت عمق پایاب 6 سانتیمتر موجب کاهش ابعاد آبشستگی بین 2 تا 35 درصد می شود. در نهایت معادلاتی برای برآورد ابعاد آبشستگی در همه نسبت های پایاب پیشنهاد شده است.

آبشستگی موضعی ، ارتفاع ریزش ، جتهای برخوردی ، مدل فیزیکی