ابوالفضل شمسایی - استاد دانشگاه صنعتی شریف گروه عمران
سینا فرد مرادی نیا - عضو هیات علمی گروه عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

پدیده ضربه قوچ از مهمترین پدیده هایی است که در اکثر ایستگاه های پمپاژ و خطوط انتقال اتفاق می افتد. از آنجایی که این پدیده عامل اصلی تخریب در ایستگاههای پمپاژ و خطوط انتقال می باشد، بررسی آن جزء مراحل اولیه طراحی محسوب می گردد. در این مقاله برای تجزیه و تحلیل جریانهای ناپایدار از روش ضربت قوچ یا تئوری الاستیسیته استفاده شده است که در آن خواص الاستیکی خط لوله و سیال هر دو وارد محاسبات می گردند معادلات تشریح کننده جریان سیال در این روش دو معادله دیفرانسیل غیرخطی می باشند که حل آنها بسیار مشکل و پیچیده است. لیکن در عوض جوابهای حاصله بسیار دقیقتر و مطمئن تر خواهد بود. با استفاده از روش مشخصه و بکارگیری زبان برنامه نویسی TURBOC معادلات دیفرانسیل غیرخطی مربوطه حل گردیده و جوابهای مناسب بدست آمده است. با استفاده از روش مشخصه ابتدا معادلات دیفرانسیل جزئی را به معادلات دیفرانسیل معمولی تبدیل، و سپس با روش تفاوت محدود گویا حل گردیده است. بعلت این که هر یک از شرایط مرزی و هر یک از مقاطع لوله در هر فاصله زمانی بطور جداگانه مورد تحلیل قرار می گیرند. این روش برای سیستمهای دارای شرایط مرزی پیچیده مناسبتر است. در این مقاله همچنین پدیده ضربه قوچ در ایستگاه پمپاژ بخش ایری مورد مطالعه قرار گرفته و منحنی های مربوطه ارائه گردیده است.

ضربه قوچ ، روش متفاوت محدود گویا ، روش مشخصه ، جریان میرا ع منحنی مشخصه پمپ