جلال طالع زاری - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معدن، دانشگاه شهید باهنر کرمان
رضا یونسی - استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان، بخش مهندسی معدن
محمد عشقی پور - کارشناس بخش ژئوتکنیک شرکت مهندسین مشاور مهاب قدس

معیارهای شکست مختلفی برای پیشگویی مقاومت سنگهای انیزوتروپ (ناهمسان) توسط برخی محققین پیشنهاد شده است که کاربرد انها مشکل بوده و نیازمند حجم زیادی از داده های آزمایشگاهی است. در سالیان اخیر رامامورتی و همکاران (1988) و ناصری (2003) با مطالعه بروی سنگهای ناهمسان (فیلیت و شیست) به این مساله توجه کرده و به نتایج ارزشمندی دست یافته اند. هدف از این تحقیف مطالعه نیروهای انیزوتروپ و پیش بینی مقاومتکالک شیست (مصالح مسیر تونل شماره یک سامانه انتقال آب از سد ازاد کردستان) به کمک معیار شکست رامامورتی و همکاران (1988) و همچنین پیشگویی مدول یانگ در شرایط محصور به کمک معیار ناصری (2003) می باشد. منطقه مورد مطالعه تونل شماره یک قطعه اول سامانه انتقال آب سد آزاد کردستان به روانسز است، که سایت مورد نظر در فاصله 65 کیلومتری جاده سنندج – مریوان قرار دارد. به لحاظ زمین شناسی عمومی، منطقه متشکل از کالک شیست می باشد، که این مصالح 1400 تا 1800 متر عمق دارد. مطالعه بر روی نمونه های گرفته شده ازگمانه های ژئوتکنیک اکتشافی که در مسیر تونل حفاری شده اند، انجام گردیده است. این نمونه ها دارای زوایای تورق مختلف (b) نسبت به محور نمونه می باشند. مشخصات فیزیکی نمونه های گرفته شده ازگمانه ها ثبت شده و آزمایشات مقاومت فشاری تک محوری و سه محوری بر روی نمونه ها با زوایای تورق مختلف انجام شده است. مقاومت فشاری تک محوری و سه محوری به کمک معیار رامامورتی و همکاران (1988) پیشگویی شده و این پیشگویی تطابق خوبی را نتایج آزمایشگاهی نشان می دهد در حالت سه محوری می توان مقادیر تنش حداکثر را برای فشارهای جانبی بالاتر پیشگویی کرد. اما نتایج آزمایشگاهی مدول با مقادیر پیش گویی شده تطابق خوبی با هم نشان نمی دهند، بنابراین از معیار ناصری برای پیشگویی مدول نمی توان استفاده نمود.

انیزوتروپ ، شیست ، معیار شکست ، زاویه توزق (b) ، مقاومت فشاری