زهره نصری - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشگاه ک
جهانگیر عابدی کوپایی - دانشیار گروه آب پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
خلیل طالبی جهرمی - دانشیار گروه گیاهپزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
بهمن بهرامی - مربی گروه صنایع غذایی، دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشگاه کشاورزی

از آن جایی که عمده مصرف منابع آب در بخش کشاورزی می باشد، در نتیجه این بخش نقش مهم و عمده ای را در الودگی منابع آب ایفا می کند. با توجه به موقعیت جغرافیایی استان اصفهان، کشاورزی در این استان و مخصوصا در اطراف رودخانه زاینده رود رونق بسیاری دارد. استفاده نادرست و نا به جا از سموم دفع آفات م یتواند منابع آب های سطحی و زیر زمینی را با آلودگی هایی گاه شدید رو به رو کند. ددر این تحقیق به منظور بررسی امکان آلودگی آب رودخانه زاینده رود و برخی از چاه های فلمن به سم دیازینون، نمونه برداری آب از محل سد زاینده رود تا سد نکوآلاد در ده مقطع شامل سد زاینده رود، پل زمانخان ، روستای چم طاق، سد چم آسمان، پل کله، سد نکوآباد سه مقطع به صورت انتخابی از محل های ورود فاضلاب ها یا پساب زمین های کشاورزی به داخل رودخانه زاینده رود و یکی از چاههای فلمن، انجام شد. برای بررسی و اندازه یری باقیمانده سم دیازینون در نمونه های با و در فصول پاییز و زمستان روش های کروماتوگرافی لایه نازک و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا به ترتیب برای پاکسازی و شناسایی و تعیین مقدار سم استفاده شد. نتایج نشان داد که آب رودخانه زاینده رود و نیز پساب ها به این افت کش آلوگی ندارند. برای آب چاه فلمن در مهرماه دیازینون به غلظت 23/1 نانوگرم در لیتر ردیابی شد که این مقدار کمتر از مقادیر استانداردهای موجود برای دیازینون جهت مصارف گوناگون ابی می باشد. به نظر می رسد قرار گرفتن این چاه در مجاورت زمین های زیر کشت و رسوبات شنی به همراه حلالیت خوب دیازینون در آب، عوامل مهم نفوذ این سم از مزارع و یا رودخانه به آب های زیر زمینی منطقه باشد. به هر حال ردیابی این سم در نمونه های آب شرب هشدار دهنده بوده و بنابراین جلوگیری از مصرف بی رویه افت کش ها به منظور حفاظت هرچه بیشتر از محیط زیست، کاهش هزینه تصفیه آب های آشامیدنی و سلامت عمومی جامعه توجه بیشتری را مطلبد.

آلودگی آب ، زاینده رود ، چاه فلمن ، کروماتوگرافی لایه نازک ، کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا ، دیازینون