امیرحسین صادقپور - عضو هیات علمی دانشگاه کاشان

سد قدیمی کریت از نوع مصالح بنایی و با قدمتی حدود 700 سال در فاصله 56 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان طبس واقع شده است . ساختما ن این سد با ارتفاع حدود 55 متر جزء یکی از شاهکارهای مهندسی ایران قدیم محسوب شده و تا اوایل قرن بیستم میلادی یک رکورد در بین تمامی سدها محسوب شده است . بدنه این سد از مصالح سنگ، آجر و ملات ساروج تشکیل شده و در چهار مرحله و هر مرحله پس از پر شدن مخزن سد از ر سوبات ساخته شده است . به علت توپوگرافی خاص ساختگاه، ارتفاع بلند، احداث چند مرحله ای، استفاده از تمامی المانهای سازه ای مشابه سدهای جدید و مخصوصاً مقاومت مناسب بدنه این سد در زلزله های تاریخی منطقه بویژه زلزله سال 1357 طبس، ساختمان این سد دارای ویژگیهای خاص می باشد . ساختمان این سد به علت عوامل مختلف اجتماعی، طبیعی و بهره برداری نادرست دستخوش آسیب و تخریب هایی شده که می تواند پایداری سازه سد را تهدید نماید . در این مقاله ضمن بررسی ویژگیهای سازه ای خاص این سد، مصالح به کار رفته، دوره های ساخت، آسیب های وارد بر ب نا و وضعیت استحکام کلی بنا مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است .

سد کریت، سدهای قدیمی، مصالح بنایی