وحید نورانی - استادیار دانشکده مهندسی عمران ، دانشگاه تبریز
بهادر فاتحی نوبریان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران - آب دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاب

تراوش در مهندسی عمران از جمله سدسازی و بخصوص در سدهای خاکی از مسائل عمده به شمار میرود وجود دره های عریض در حوضه های اجرای سدهای خاکی را در اولویت قرار داده است. قرار گرفتن ایران درمنطقه زلزله خیز جهان نیز یکی از دلایل اجرای سدهای خاکی است زیرا که انعطاف پذیر بودن سدهای خاکی در برابر نیروهای وارده از جمله زلزله می توانند اهمیت این سازه ژئوتکنیکی را برساند. همچنین در دسترس بودن مصالح برای ساخت سد خاکی یکی از مهمترین مسائل بوده زیرا که کاهش هزینه ها در این گونه پروژه های عظیم نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد آنالیز تراوش در سدهای خاکی یکی از مهمترین مسائلی است که درصورت عدم توجه به این مهم عوامل مخربی چون نیروهای تراوش و بوجود آمدن فشار آب حفره ای، پایداری سد را مورد تهدید قرار می هند. دراین مطالعه پدیده تراوش از بدنه سد خاکی زنوز، به روش المانهای محدود مدلسازی عددی شده است آنالیز صورت گرفته با توجه به اطلاعات مشاهداتی مربوط به هد پیزومتریک و مقایسه ان با نتایج مدلسازی عددی است . این تحلیل در دو مقطع عرضی مختلف از سد خاکی زنوز صورت گرفته است که بعد ا زواسنجی ضرائب نفوذ پذیری و صحت سنجی مدلسازی برای هر دو مقطع انجام گرفته است با توجه به نتایج ملاحظه می گردد به دلیل مسائل اجرایی هیچگاه نتایج به دست امده با اطلاعات موجود انطباق کامل نداشته و همچنین به دلیل شسته شدن دانه های رس که در سمت بالا دست هسته قرار داشته اند و حرکت آن به سمت پایین دست هسته و پرکردن منافذ به مرور زمان ضریب هدایت هیدرولیکی هسته در قسمت پایین دست به شدت کاهش پیدا می کند و هسته در حالت کلی به دو یا چند منطقه با ضریب نفوذ پذیری مختلف تبدیل می شود که بعد از چندین بار آزمون و خطا در نهایت مقطع مناسب بدست آمده است.

مدلسازی عددی، روش المانهای محدود، تراوش در سد خاکی، سد خاکی زنوز