امیر صمدی - دانشجوی دکتری گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران
ابراهیم امیری تکلدانی - استادیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تهران
محمدهادی داودی - استادیار، مرکز تحقیقات کمآبی و خشکسالی در کشاورزی و منابع طبیعی، تهرا
حسن رحیمی - استاد، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشگاه تهران

بررسی پدیده گسیختگی طاقی شکل در سواحل رودخانه ها نشان م یدهد که عموماً مصالح تشکیل دهنده قسمت تحتانی ساحل به مرور زمان در اثرفرسایشناشی از جریان آب و اختلاط ذرات خاک با آبرودخانه و یا از طریق فرسایش درونی مصالح تشکیل دهنده ساحل، شسته شده و موجب ایجاد غارها یا حفراتی در زیر سطح ساحل میشود. سپس بخش فوقانی ساحل آویزان که به علت نیروی چسبندگی بین ذرات خاک و یا مقاومت ریشه های گیاهان بر سرجایش استوار مانده، با گذشت زمان براثر نیروی وزن بخش آویزان طاق، توسعه ترکهای کششی مختلف میان دو بخش ساحل و فشار آبمنفذی درون ساحل در وضعیت گسیختگی و ریزش قرار میگیرد. با توجه به ابهامات بسیاری که در زمینه اشکال مختلف وقوع گسیختگی طاقی شکل در سواحل رودخانه های مرکب وجود دارد و مشکلات مطالعه صحرایی مکانیزم گسیختگی، این پدیده توسط محققین چندان مورد توجه و بررسی قرار نگرفته است و روابط تحلیلی برای تخمین ضریب اطمینان پایداری ساحل نیز با فرضیاتمختلفو ساده کننده ای حاصل شده اند. هدفاصلی این تحقیق، بررسی آزمایشگاهی پدیده گسیختگی طاقی شکل در یکساحل رودخانه مرکباز مصالح چسبنده فوقانی همراه با حذفلایه مصالح غیرچسبنده تحتانی می باشد. بر این اساس یک بلوک خاک با رطوبتهای بهینه و دانسیته ها ی تراکم مختلفی ایجاد و سپسدر گامهای زمانی مشخص، عمق معینی از قسمتزیرین بلوکخاکتخلیه شده و وضعیتپایداری بلوک خاک آویزان در هر گام موردارزیابی قرار میگیرد. سپس مشخصات تخریب و نوع مکانیزم گسیختگی نیز با استفاده از روابط تحلیلی موجود و همچنین روابط توسعه یافته در این تحقیق مورد ارزیابی قرار میگیرد. بعلت گستردگی نتایج آزمایشگاهی، در این مقاله نتایج مربوط به گسیختگی یکنمونه از طاق آویزان آزمایشگاهی از جنس CL که با دانسیته تراکم 1/8 تن در متر مکعب ساخته شده ارائه می شود.

ساحل رودخانه، طاق آویزان، گسیختگی، چند لایه، پایداری