عبدالحسین حداد - عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی عمران دانشگاه سمنان
حجت دهستانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک خاک و پی دانشگاه سمنان

لغزش و ناپایداری شیب های سنگی همواره یکی از عوامل تهدید کننده ایست که ایمنی سازه ها و شریان های حیاتی نظیربزرگراه ها ، خطوط راه آهن و خطوط انتقال نیرو را که از نواحی کوهستانی عبور می کنند به مخاطره می اندازد. یکی از روش های جلوگیری از وقوع این نوع ناپایداری ها استفاده از سیستم های تسلیح کننده مثل پیچ سنگRock Bolt در شیبهای سنگی است. در حالی که بطور معمول توزیع عناصر تسلیح کننده در سطوح شیبهای سنگی بصورت یکنواخت در نظر گرفته می شود، ممکن است در برخی از قسمت های شیب به واسطه برخی خصوصیات هندسی و یا مکانیکی لایه ها نیاز بیشتری به عناصر تسلیح کننده داشته باشند. اخیرا در جهت بهبود این نوع معایب در تسلیح شیبهای سنگی روش جدیدی درتحلیل پایدارسازی شیبها با عنوانDegree of Reinforcement Demand) DRD یا سطح تسلیح مورد نیاز، پیشنهاد شده است . هدف این روش ارائه یک روند منطقی جهت توزیع بهینه عناصر تسلیح کننده ی مورد نیاز در شیب های سنگیاست. برای استفاده از این روش در ابتدا شیب سنگی از نظر خصوصیات ژئومکانیکی و هندسی منطقه بندی شده و سپس نیاز واقعی هر منطقه به عناصر تسلیح کننده به کمک الگوریتم خاصی مشخص میگردد. در این روش برای هریک از مناطق شیب سنگی ضرایب تاثیر مشخص گردیده و پس از آن ماتریس ضرایب تاثیر برای شیب مورد نظر تعیین می گردد. سپس تغییرمکان هر یک از مناطق شیب سنگی تعیین گردیده و پس از آن ماتریس نسبت تغییرمکان به کمک روابط و الگوریتم خاصی برای شیب مورد نظر تعیین می شود . در ادامه پس از بدست آوردن ماتریس های ضرایب تاثیر و نسبت تغییرمکان ودر طی یک عملیات ماتریسی مقادیرDRD برای هر یک از مناطق شیب سنگی تعیین می گردد. در نهایت با توجه به مقادیرDRD در مناطق مختلف شیب، مقدار عناصر تسلیح کننده در هر منطقه از شیب سنگی محاسبه و توزیع می گردد. در نهایت به کاربرد این روش در پروژه ی تسلیح ترانشه های شیب سنگی سد سیاه بیشه پرداخته می شود

پیچ سنگ ،DRD، ماتریس ضرایب تاثیر ، ماتریس تغییرمکان