سیدعلی موسوی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته سازه های آبی دانشگاه تهران
محمدهادی داوودی - استادیار مرکز تحقیقات کم آبی و خشکسالی کشور
ابراهیم امیری تکلدانی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه تهران

سدهای پارهسنگی از جمله سازههای هیدرولیکی هستند که در شرایط سیلابی از طریق کنترل و تخلیه تدریجی بخشی از حجم جریان ورودی،موجب کاهش دبی عبوری به پاییندست میشوند. از مهمترین مشخصات سدهای تأخیری پارهسنگی تراوا بودن و قابلیت عبور آب و رسوبات موجود در آب از درون آن بخصوص در زمان سیلابی رودخانه میباشد. برای حفظ این مشخصه، بخصوص در زمان سیلابی رودخانه، طراحی این سدها باید طوری صورت گیرد که همواره گرادیان هیدرولیکی موجود بالاتر از مقدار بحرانی آن برای انتقال رسوبات از داخل این سدها باشد. در تحقیق حاضر با انجام آزمایشاتی بر روی یک سد پارهسنگی، به بررسی رابطه گرادیان هیدرولیکی بحرانی انتقال رسوبات غیر چسبنده در سدهای پارهسنگی پرداخته شده و رابطهای نمایی برای آن در حالت جریان متلاطم بدست آمده است. همچنین نمودار مقایسه نتایج بدست آمده از آزمایشها برای گرادیان هیدرولیکی بحرانی و نتایج حاصل از رابطه بدست آمده رسم شد که نشان دهنده ضریب همبستگی بالای روابط ارائه شده و تطبیق خوب این دو سری از نتایج بود

سدتأخیری پاره سنگی، گرادیان هیدرولیکی بحرانی، رسوب غیر چسبنده