حسین ریاحی مدوار - دانشجوی دوره دکتری سازه های آبی ، دانشگاه تربیت مدرس
سید علی ایوب زاده - استادیار گروه سازه های آبی، دانشگاه تربیت مدرس
عباس خاشعی - دانشجوی دوره دکتری آبیاری و زهکشی ، دانشگاه تربیت مدرس

یکی از روشهای رایج تنظیم سطح آب و اندازه گیری دبی در کانالهای آبرفتی و فرسایش پذیر استفاده از سرریزهای لبه تیز است. ریزش جریان از روی این سازه ها و برخورد آن با بستر قابل فرسایش پائین دست باعث ایجاد آبشستگی و تغییر توپوگرافی بستر پائین دست می گردد. فرسایش موضعی پائین دست این گونه سازه ها پدیده ای پیچیده بوده و تخمین ابعاد حفره آبشستگی منتجه از آن نیز مشکل می باشد که اغلب با استفاده از معادلات تجربی تعیین می شود. امروزه استفاده از سیستمهای تطابقی استنتاج فازی (ANFIS) بعنوان راهکاری جدید در تحلیل مسائل آبی، گسترش یافته است. در این تحقیق از سیستم تطبیقی استنتاج فازی و از داده های محققین دیگر برای پیش بینی ابعاد حفره آبشستگی پائین دست اینگونه سازه ها استفاده شده است. در توسعه مدل استنتاج فازی، چندین روش خوشه بندی جزئ مورد ارزیابی قرار گرفت و در هر مورد ساختاری که بالاترین مقدار و کمترین مقدار متوسط جذر مربع خطا (RMSE) را تولید می نمود بعنوان مدل بهینه گزینش گردید. مدل ارائه شده قادر است الگوی آبشستگی پائین دست سرریز را بخوبی شبیه سازی نموده و مشخصات هندسی حفره آبشستگی را با دقت بالا برآورد می نماید. مقایسه نتایج حاصله از مدل با روابط روابط رگرسیونی بیانگر دقت بالای مدل نسبت به روشهای رگرسیونی سابق است.

سرریز تنظیم سطح آب، استنتاج نورو- فازی، ابعاد حفره آبشستگی، رگرسیون غیرخطی