مجتبی صانعی - استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
نسیبه سلطانی - دانش آموخته رشته تکنولوزی آبیاری، مجتمع آموزش عالی کشاورزی

بحث آبشستگی هر چند قدمتی طولانی در علم هیدرولیک دارد لیکن به دلیل شرایط و پیچیدگی های خاص آن و نیز به دلیل نبودن رابطه ای مناسب که بتواند پاسخ گوی تمامی شرایط باشد همچنان مورد توجه خاص محققین علم هیدرولیک و مهندسی رودخانه است. در این مقاله بررسی آزمایشگاهی پدیده آبشستگی و جابه جائی مواد رسوبی پائین دست یک سرریز ریزشی آزاد مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از یک فلوم آزمایشگاهی با ثابت بودن دبی جریان و ارتفاع ریزش آب، در سه عمق مختلف پایاب ، پروفیل آبشستگی در پائین دست سرریز ریزشی آزاد در زمان های مختلف اندازه گیری و ترسیم شد. نتایج بدست آمده نشان داد که پروفیل آبشستگی ناشی از جریان های ریزشی آزاد به عنوان تابعی از متغیرهای بی بعد x/ds و y/Ls بدست آمد. افزایش عمق پایاب تاثیر معکوس بر میزان عمق آبشستگی نسبت به کف بستر کانال دارد، ولی این افزایش باعث افزایش عمق آبشستگی نسبت به سطح آب دارد.

آبشستگی، سرریز آبشاری، عمق پایاب، مدل آزمایشگاهی