سیدمرتضی سیدیان - دانشجوی دکتری سازههای آبی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران
آرش جاعل - دانشجوی دکتری سازههای آبی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران

یکی از مهمترین عوامل تخریب سدهای خاکی نشت از قسمتهای مختلف آن میباشد . به دلیل عدم یکپارچگی سدهای خاکی، آب تحت انرژی پتانسیل قادر به حرکت در لابلای ذرات خاک میباشد و به دلیل اعمال نیروی نشت باعث جابجایی یا حرکت ذرات میشود . تمام قسمتهای بدنه سد و پی که در آن تغییر ناگهانی بافت خاک وجود دارد در معرض آبشستگی قرار دارند . برای جلوگیری از آثار مخرب نشت در قسمتهای مختلف سد از فیلتر استفاده میشود . در سدهای خاکی با شرایط معمولی استفاده از فیلترهای دانهای به عنوان اولین گزینه مطرح میباشد . در صورتی که محل سد به گونهای باشد که تهیه مصالح دانهای با مشکل مواجه باشد یا هزینه آن زیاد باشد گزینههای دیگری مانند استفاده از ژئوتکستایل حائز اهمیت میباشد . پلیمر اصلی مورد استفاده برای ساخت ژئوتکستایل، پلی استر و پلی پروپیلن میباشد که علت آن دوام در محیط خاک میباشد . با توجه به استفاده فزاینده از این محصولات جدید در سطح جهان، کاربرد این محصولات در ایران به دلیل عدم تجربه و سابقهی کاربرد با اقبال مهندسان مواجه نشده است . یکی از مهمترین مشکلات استفاده از ژئوتکستایل حساسیت آن به نور ماوراء بنفش میباشد . در این تحقیق راهکارهایی برای مقابله با این مشکل ارائه گردیده است . همچنین با استفاده از منابع منتشر شده، انواع ژئوتکستایلهای مناسب برای کاربرد فیلتراسیون، معیارهای طراحی، ویژگیهای مکانیکی و هیدرولیکی، ویژگیهای محل مورد استفاده، ملاحظات هنگام نصب ژئوتکستایل و معیارهای مورد بررسی قرار میگیرد . همچنین ویژگیهای هیدرولیکی و مکانیکی اولین ژئوتکستایل مورد استفاده در سد خاکی در زمان نصب و بعد از کارکرد حدود بیست سال بررسی گردیده و در نهایت فیلترهای معدنی و ژئوتکستایل از لحاظ اقتصادی و صنعتی مورد مقایسه قرار میگیرند .

ژئوتکستایل، فیلتر، سد خاکی