بهمن امیری لاریجانی - مدیر گروه زراعت مرکز ترویج و توسعه تکنولوژی هراز و دانشجوی دکتری تخصصی

متـان CH4 یکــی از گازهــای مــؤثر گلخانــه ای بــوده کــه گرمــای حاصــل از آن 20 برابــر بــیش تــر از گرمــای حاصــل از دی اکسیدکربن است و از راه های زیادی انتشار می یا بد . منابع شالیزاری با گستردگی و تنوع زیاد به عنوان یکی از منابع مهـم متان اتمسفر می باشند . مسیر خروج CH4 تجمع یافته در خاک هـای شـالیزاری غرقـابی عبارتـست از انتـشار بـه د اخـل آب غرقابی ، تلفات از طریق غلیان و انتقال از طریق سیـستم آئرانـشیم گیـاه بـرنج . عملیـات متفـاوت مـدیریتی مزرعـه ، بـر روی سرعت و الگوی خروج متان از شالیزارها تأثیر می گذارد . الگوهای مختلف تغییرات فصلی درجریان CH4 وجـود د ارد کـه بستگی به شرایط اقلیمی ، ماده آ لی ، مدیریت آب و خواص خـاک دارد . بـ ه خـاطر ایـن کـه کنتـرل خـروج متـان بـ ه وسـیله عملیــات زراعــی امکــان پــذیر اســت ، شــالیزارها یکــی از امیدوارکننــده تــرین منــابع بــرای کــاهش خــروج متــان هــستند . یک پارچه سازی اراضی شالیزاری باعث بهبود مدیریت آب و کنترل پتانسیل احیای خاک Eh از طریق ایجاد کانـال هـای آبیاری و زه کشی می شود که دارای تأثیر معنی داری در کنترل متـان خروجـی از اراضـی شـالیزاری مـی باشـد . اثـرات سـوء نیتروژن اضافی در شالیزارها بر روی محیط زیست ، یکی دیگر از مباحث عمده در ایـن ارتبـاط اسـت . اسـتفاده از کودهـای ازته، مقدار واکنش های نیتر وژنی را در خاک های شالیزاری افزایش می دهد . بودجه نیتروژن در شالیزار حاصـل تـوازن بـین ورودی و خروجی نیتروژن است . به خاطر این که کوددهی و آبیاری از مـسیرهای عمـده ورود نیتـ روژن در اکثـر شـالیزارها هستند، مدیریت کشاورزی دارای یک تأثیر اساسی بر غلظت نیتروژن معدنی در شالیزارها می باشد . شالیزارها دارای پتانسیل بالایی در برداشت نیتروژن از طریق جذب توسط گیاهان و نیز واکنش های بیوشیمیایی خاک هستند . بـه منظـور پایـه ریـزی مدیریت بهتر شالیزار و حفظ محیط زیست ، با حـداقل کـردن جریـان خروجـی نیتـروژن و حـداکثر کـردن پتانـسیل جـذب نیتروژن توسط شالی زار ، این کار عملی می گردد . در این مقاله نقش مـدیریت مزرعـه در کـاهش بخـشی از پیامـدهای منفـی زیست محیطی در اکوسیستم شالیزاری با تأکید بر خروج گاز متان و جریان نیتروژن ، مورد بحث قرار گرفته است

مدیریت مزرعه شالیزاری، مسائل زیست محیطی، خروج گاز متان، جریان نیتروژن