جواد سرحدی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی منطقه جیرفت و کهنوج

فسفر یکی از عناصر ضروری برای رشد گیاهان به حساب می آید . کمبود ایـن عناصـر در خـاک و در گیـاه باعـث کـاهش رشد، عملکرد و کیفیت محصولات کشاورزی می شود . از طرف دیگر کـاربرد زیـاد آن عـلاوه بـر مـصرف بیهـوده هزینـه، باعث بروز عواقبی نظیر کاهش جذب آهن، روی، مسمومیت فسفری گیاه و آلودگی خاک می شـود . گرچـه در سـال هـای اخیر مصرف کودهای فسفری بر اساس آزمون خاک و حد بحرانی این عنصر در خاک می باشد ولـی متأسـفانه مقـدار حـد بحرانی را برای خاک های سبک و سنگین تقریباً مساوی در نظر می گیرند که بر این اساس مصرف کودهـای فـسفری بـرای خاک های سبک و سنگین به یک اندازه علی رغم افزایش محصول در خاک های سـنگین باعـث کـاهش عملکـرد کمـی و کیفی محصول و تجمع این عنصر در خاک می گردد . از آنجای ی که اکثر اراضی زیـر کـشت محـصول هندوانـه و خیـار در منطقهجیرفت و کهنوج دارای بافت سبک می باشند و جالیزکاران میل زیادی به مصرف کودهای فـسفره بـه مقـدار زیـادی دارند که این امر باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول و افزایش آلودگی خاک می گردد . به همـین منظـور آزمـایش بـا پنج سطح کود فسفری بر روی عملکرد خیار سبز و هندوانه در چهار نقطه از منطقه جیرفت و کهنوج اجرا شـد . نتـایج نـشان داد که با افزایش سطوح کود فسفره در خاک عنبرآباد عملکرد خیار سـبز تـا سـطح 250 کیلـوگرم سوپرفـس فات تریپـل در هکتار افزایش یافت و در سطوح بالاتر، عملکرد کاهش یافت . همچنین غلظت روی و آهن در میوه با افزایش سـطوح کـود فسفره نسبت به شاهد کاهش یافت . در خاک تل شیراز کـه دارای بـافتی سـبک تـر نـسبت بـه خـاک عنبرآبـاد اسـت رونـد تغییرات عملکرد خیار سبز و غلظت آهن و روی در میوه مثل خاک عنبرآباد بود منتهی عملکرد هندوانه نیز در دو خاک بـا بافت متفاوت نیز مثل تغییرات خیار سبز بود .

مصرف بهینه، خاک سبک، حد بحرانی، آلودگی