دردی پور - استادیار گروه خاک شناسی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
قلی زاده - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر

نسبت کمیت به شدت Q/I پتاسیم و رابطه آن با برخی خصوصیات خاک در 15 مزرعه درشرق استان مازندران، مورد بررسی قرار گرفت . مقادیر فاکتور شدت تعادلی ) ) ARe K ا ز 0/0009 تا ) mol/l )0/5 0/0313 بود . خاک های دارابکلا، چلهمردی و اروت، پتاسیم های جذب سطحی شده را در موقعیت های گوه ای شکل و لبه ها ( مواضع اختصاصی ) به طور محکم نگه داشته اند . برعکس خاک های والاغوز و پروریچ آباد، پتاسیم ها را در موقعیت های سطحی یا مواضع غیراختصاصی، جذب و نگه داری کرده اند . هم چنین این خاک ها به افزایش کود پتاسه واکنش مثبت نشان خواهند داد . در حالی که بسیار جالب توجه است که توصیه کودی بر اساس آزمون خاک بروش استات آمونیم نرمال در منطقه مورد مطالعه، برای خاک های اخیر صفر کیلوگرم سولفات پتاسیم بود . حدود تغییرات پتاسیم لابیل یا تبادلی ) ) -K? بین0/007-1/44 Cmol/kgبا میانگین 0/332 بود . کم ترین میزان به خاک اروت و بیش ترین مقدار آن نیز به خاک پروریچ آباد متعلق بود . با اینحال، مقادیر پتاسیم عصاره گیری شده با استات آمونیوم نرمال به مقدار قابل توجهی بیش تر از مقادیر ∆K? بود . این امر نشان می دهد که در این خاک ها، استات آمونیوم نرمال باعث برآورد اضافی پتاسیم تبادلی شده است . بنابراین پارامتر ∆K? می تواند شاخص مطمئن تری از استات آمونیوم نرمال برای آزمون خاک و توصیه کودی دراین خاک ها باشد . مقادیرKx ، از 0/050-1/026 Cmol/kg تغییرکرد و مقادیرظرفیت بافری بالقوه پتاسیم ( PBC K ) خاک ها نیز، از 11/29-208/60 با میانگین 99/24 (Cmol/kg)/( mol/l)0/5 تغییر داشت . کم ترین مقدار به خاک پاجا و بیش ترین مقدار به خاک دارابکلا - بابویه مربوط بود . همبستگی مثبت و معنی داری در سطح احتمال یک درصد، میان مقدارپتاسیم تبادلی (∆K? ) ، شدت تعادلی پتاسیم (ARe K )و پتاسیم قابل استخراج با استات آمونیوم نرمال، مشاهده گردید . ولی بین ظرفیت بافری بالقوه PBC K و ARe K این همبستگی منفی و درسطح احتمال 5 درصد، معنی دار بود

پتاسیم تبادلی، استات آمونیم نرمال، پارامترهای Q/I ، مواضع اختصاصی پتاسیم، نسبت های فعالیت