رضا سکوتی اسکوئی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آ - غربی
محمدحسین مهدیان - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
شهلا محمودی - استاد دانشگاه تهران
محمدحسن مسیح آبادی - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات خاک و آب

کودهای شیمیایی مهمترین منبع تامین عناصر غذایی گیاه بوده و استفاده بجا و بهینه از آنها در حصول نتیجه مورد نظر، حفظ نظام اکولوژیکی محیط و تضمین سلامت مصرفکننده تولیدات کشاورزی نقش اساسی دارند . برای اعمال مدیریت کودی صحیح لازم است تا اطلاع کاملی از میزان عناصر غذایی خاک که برای عملکرد بهتر میتواند در اختیار گیاه قرار دهد، داشت . عدم آگاهی از تغییرات خاک در نقاط مختلف و کاربرد یکنواخت کودها، ناگزیر به برخی خاکها کود بیشتر و به برخی دیگر کمتر از حد نیاز کود خواهد داد . لذا این تحقیق با هدف بررسی تغییرات مکانی عناصر حاصلخیزی خاک شامل ازت، فسفر و پتاسیم، مقایسه روشهای مختلف زمین آماری در برآورد آنها و تهیه نقشههای پراکنش مکانی این مواد حاصلخیز کننده به منظور مدیریت کودی صحیح در دشت ارومیه واقع در استان آذربایجان غربی انجام شده است . برای برآورد عناصر حاصلخیزی خاک شامل کربن آلی، فسفر و پتاسیم خاک در نقاط نمونهبرداری نشده، از روش های کریگینک، کوکریگینک و میانگین متحرک وزندار در محیط GIS استفاده شده است . برای مقایسه این روشها، از روش ارزیابی تقاطعی با کمک دو پارامتر آماری MAE و MBE استفاده شده است . نتایج به دست آمده نشان داد که روش کریگینگ با ضریب همبستگی 0/99 و نیم تغییر نمای مدل گوسی از دقت بالایی برای برآورد مقادیر عناصر حاصلخیزی در نقاط فاقد اطلاعات برخوردار است . خطای برآورد این روش برای عناصر مورد بررسی بین 0/18 تا 0/75 و انحراف آن بین /-002 تا 0/12 میلی اکیوالان در صد گرم خاک به دست آمده است .

پراکنش مکانی، روشهای زمین آماری، سیستم اطلاعات جغرافیایی، عناصر غذایی