عبدالرحیم هوشمند - استادیار گروه آبیاری و زهکشی دانشکده علوم آب دانشگاه شهید چمران
فریبرز محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه ش

تهیه نقشههای پایه شوری و پهنهبندی آن با استفاده از استانداردهای موجود از یک سو امکان " تعیین وضع فعلی و تشخیص مناطق بحرانی " را برای مدیریت بهتر بر آبهای زیرزمینی مهیا مینماید و از طرف دیگر امکان " تعیین مکان انواعی از آلایندههای نقطهای احتمالی " و همچنین " تعیین روند شوری آبهای زیرزمینی " را فراهم میآورد . این تحقیق بر روی روند کیفی آبهای زیرزمینی منطقهای در شمال استان خوزستان به مساحت تقریباً 1910 کیلومترمربع در طی سالهای 1379 تا 1384 انجام شده است . با بررسی آمارهای مربوط به شوری آب 86 تا 101 چاه عمیق و نیمهعمیق منطقه، در طی این شش سال به وسیله نرمافزار Arc view مشخص شد که در این منطقه بیش از هفتاد درصد از آبهای زیرزمینی بر اساس طبقهبندی آزمایشگاه شوری خاک آمریکا دارای شوری زیاد برای آبیاری میباشد . که آبیاری اراضی با آب چاهها، باعث شوری اراضی و تغییر کاربری آنها در آینده خواهد شد . همچنین این مطالعات وجود حداقل سه منبع شوری نقطهای به عنوان آلاینده آبهای زیرزمینی را منطقه در منطقه نشان میدهند . برای تهیه یک مدل تجربی در محیط Arc GIS مشخص شد که مدلی با دقت قابل قبول تنها بر پایه آمار میزان شوری چاهها امکانپذیر نمیباشد و برای دسترسی به مدل مناسب، بر اساس مطالعات مشابه بایستی حداقل فاکتورهای خصوصیات هیدرولیکی خاک ، عمق آبهای زیرزمینی و شیب زمین نیز به پارامتر شوری ملحق شوند . به کمک این نوع مدلها میتوان به تبیین آینده کشاورزی با بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی پرداخت .