سیدحسین خزاعی - عضو هیات علمی گروه محیط زیست ، دانشکده منابع طبیعی دریا، دانشگاه علوم
نعمت ا... خراسانی - استاد گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران
خلیلی طالبی جهرمی - استاد گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

استان مازندران به علت شرایط جوی خاص و داشتن مناطق دشتی مناسب به صورت بسیار وسیعی تحت کشت برنج قرار دارد، از این رو از آفت کش ها جهت کنترل آفات و افزایش میزان تولید، به مقدار زیاد استفاده می گردد. آفت کشی که به صورت غالب در مزارع برنج استفاده می گردد حشره کش دیازینون می باشد که جهت مبارزه با کرم ساقه خوار برنج که از مهمترین آفات منطقه می باشد، مصرف می گردد . با توجه به اینکه سطح آبهای زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه بالا می باشد احتمال آلودگی آن نیز بسیار بالا می باشد در نتیجه استفاده مردم از آبهای زیرزمینی عوارض احتمالی را در پی خواهد داشت . با تکیه بر این موضوع پژوهش حاضر بر روی کیفیت و سلامت آبهای زیرزمینی با تاکید بر چاههای کم عمق صورت گرفت تا بهداشت آبهای زیرزمینی منطقه از نظر سلامت انسانی مطابق با استانداردهای جهانی مورد بررسی قرار گیرد . در سال 1386 از 10 حلقه چاه کم عمق واقع در هفت روستا در فصل تابستان نمونه برداری آب انجام شد . از هر حلقه چاه به میزانیک لیتر نمونه برداری شده و در بطری های شیشه ای مخصوص به آزمایشگاه منتقل گردید . استخراج دیازینون از نمونه های آب توسط متیلن کلراید به روش مایع - مایع و خالص سازی آنها به روش کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) صورت گرفت . باقیمانده موجود در نمونه ها به روش فاز معکوس کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) اندازه گیری شد . ستون مورد استفاده C18 به ابعاد 150×6 فاز متحرک شامل متانل : آب به ترتیب به نسبت 30:70 و سرعت جریان 1/250 میلی لیتر بر دقیقه بود . آشکار سازی در طول موج 220 نانومتر با دتکتور ماوراء بنفش انجام گردید . نتایج حا صل از این تحقیق نشان داد که میزان باقیمانده دیازینون در آبهای زیرزمینی منطقه مورد مطالعه از 0/02 تا 2/533 میکروگرم بر لیتر است . غلظت دیازینون اندازه گیری شده در تعداد زیادی از نمونه های آب بالاتر از میزان استاندارد تعیین شده سازمان بهداشت جهانی (WHO) یعنی 0/1 میکروگرم بر لیتر بود.

کیفیت و سلامت،آلودگی آبهای زیرزمینی، حشره کش دیازینون، محمودآباد ، HPLC