اصغر ابراهیمی - اعضای هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یزد
محمدحسن احرامپوش - اعضای هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یزد
علی غلمان - مدیر تصفیه خانه فاضلاب شهر یزد
اکرم طالبی - کارشناس آزمایشگاه شیمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یزد

سورفاکتانت هایا عوامل فعال سطحی در واقع مواد شیمیایی آلی هستند که با تجمع د ر سطح مشترک گاز – مایع یا جامد – مایع خصوصیات آب را تغییر می دهند و با کاهش کشش سطحی آب عمل پاک کنندگی را تسریع می کنند . در این بین آلکیل سولفونات خطی (LAS) از گروه سورفاکتانت های آنیونی بیشترین استفاده عمومی را دارند که با تخلیه مستقیم فاضلاب خامیا پسا ب های تصفیه شده به محیط وارد شده و باعث بروز مشکلات زیست محیطی عمده ای می گردند در این مطالعه 44 نمونه به مدتیکسال برداشت گردید، نمونه ها در چهار فصل متوالی از فاضلاب خام ورودی برکه ها ، خروجی برکه بی هوازی، خروجی برکه اختیاری اولیه و و همچنی ن خروجی نهایی پساب برکه ها گرفته شده است .نمونه ها پس از برداشت بلافاصله به آزمایشگاه شیمی دانشکده بهداشت انتقال داده شد . مقدار سورفاکتانت های آنیونی با روش MBAS ارائه شده در کتاب آزمایشهای آب و فاضلاب Standard methods اندازه گیری شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که میانگین مقدار LAS در برکه های بیهوازی، اختیاری اولیه و خروجی اختیاری ثانویه به ترتیب 7/3mg/li و 8/13mg/li و 7/33mg/li و 3/56mg/li بوده است . بررسی حذف سورفا کتانت های آنیونی در برکه ها در فصول مختلف نشان داد که بیشترین راندمان حذف سورفاکتانت های آنیونی در فصل تابستان و در برکه ی اختیاری ثانویه و کمترین آن در پاییز و در برکهی بیهوازی است. همچنین نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که پساب خروجی از برکه های تثبیت یزد بر اساس استاندارد محیط زیست جهت تخلیه به آبهای سطحی 1/5mg/li ، آبیاری کشاورزی 0/5mg/li وتخلیه به چاه جاذب 0/5mg/li با Pvalue <0/05 دارای اختلاف معنی دار و بالاتر از حد مجاز بوده است

برکه های تثبیت، آلکیل بنزن سولفونات خطی (LAS)