شهربانو میمنی - کارشناس بهداشت محیط زاهدان
ادریس بذرافشان - استادیاروعضوهیات علمی دانشکده بهداشت زاهدان
علیرضا حسینی - کارشناس بهداشت محیط مرکز بهداشت استان سیستان و بلوچستان
محمدرضا کاظمی - کاردان بهداشت محیط شاغل در مرکز بهداشتی درمانی وپایگاههای بهداشتی ( م

درشهر زاهدان طی سال های اخیر تو جه خاصی به مدیریت صحیح پسماندهای بیمارستانی وپسماندهای تولیدی درمراکز بهداشتی درمانی شده که از این میان مراکز بهداشتی دولتی، بالاخص مراکز تحت نظارت مرکز بهداشت شهرستان زاهدان وضعیت مطلوبی از نظر مدیریت پسماندها داشته ومراکز درمانی خصوصی و بیمارستان ها همچن ان نیاز مند اعمال برنامه صحیح مدیریت پسماند می باشند 0 درمطالعه حاضر 10 مرکز بهداشتی درمانی تحت پوشش مرکز بهداشت زاهدان با توجه به اینکه جهت ارائه خدمات بهداشتی ودرمانی کل جمعیت شهری را پوشش می دهند به عنوان نمونه انتخاب شد 0 سپس تیم آنالیز کننده ضمن آموزش ، جهت اجرای طرح به منظور تعیین مقادیر کمی وکیفی کل پسماندهای تولیدی به مدتیک سال دعوت به همکاری شدند 0 این تیم در طولیک سال ، دوبار درهرماه در مراکز منتخب اقدام به تفکیک ، توزین وآنالیز کمی وکیفی کل پسماندهای تولیدی درهر مرکز نمود 0 نتایج مطالعه نشان د ا د که میانگین وزنی کل پسماندهای تولیدی ، پسماندهای عفونی – خطرناک و شبه خانگی ( عمومی ) به ترتیب 13/46 gr/p-da y و 0/79 gr/p-day و gr/p-day 9/82 با توجه به میانگین مراجعین روزانه میباشد که از میانگین کل پسماندهای تولیدی دراین مرکز فقط 5/85 درصد را زباله های عفونی – خطرناک تشکیل می دهد 0 بیشترین میانگین کل پسماندها وبیشترین میانگین کل پسماندهای عفونی – خطرناک درمراکز بهداشتی درمانی به ترتیب 3/32 و 1/61 برابر بیشتر از مقادیر مشابه در پایگاههای بهداشتی می باشد 0 آنالیز پسماندهای عفونی – خطرناک نشان داد که به ترتیب بیشترین درصد وزنی مربوط به شیشه , پلاستیک , اجزاء نوک تیز و برنده , منسوجات , کاغذ و کارتن , متفرقه ( شامل سایر زائدات ) و مایعات می باشد 0 آنالیز اجزاء فیزیکی پسماندهای عمومی ( شبه خانگی ) نشان داد که به ترتیب بیشترین درصد وزنی مربوط به کاغذ وکارتن , پسماند غذایی , زائدات متفرقه , پلاستیک , منسوجات , مایعات , شیشه وفلزات می باشد 0 نتایج حاصل از مطالعه مقادیر کمی و کیفی پسماندها , اختلاف معنی داری را با نتایج سایر مطالعات مشابه بیمارستانی در ایران و سایر کشورها نشان داد ( سابقه ای از مطالعه اخ ت صاصی این موضوع برای مراکز بهداشتی ودرمانی ( غیر بیمارستانی )یافت نشد ) 0 براساسیافته های این مطالعه مدیریت پسماندها در مراکز بهداشتی درمانی تحت پوشش مرکز بهداشت زاهدان مطلوب بود ولی با توجه به مسائل ومشکلات زیست محیطی موجود در شهر , اجرای برنامه جدا سازی پسماندهای عفونی – خطرناک از پسماندهای عمومی ( شبه خانگی ) آنالیز کمی و کیفی پسماندهای تولیدی در کل مراکز بهداشتی درمانی , کلینیک ها , مطب ها و مراکز مشابه , ارائه برنامه صحیح مدیریت پسماند با نظارت کارشناسان آگاه و الزام مراکز فوق الذکر به اجرای کامل دستو رالعمل های مربوطهیکی از ضروری ترین گام های لازم جهت کاهش مشکلات بهداشتی و زیست محیطی و همچنین هزینه های مدیریت پسماندها در شهر زاهدان می باشد 0

مراکز بهداشتی درمانی , پسماند, کمیت , کیفیت , زاهدان