بهروز سهرابیان - کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست
امیرحسین جاوید - دکترای محیط زیست و عضو هیئت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
موید عوض پور - کارشناس ارشد بهداشت محیط
زینب صدوقی - کارشناس بهداشت

با توجه به افزایش جمعیت در قرن بیستم و نیاز روز افزون مردم به مواد غذایی و اشتیاق به مصرف ماهی و دیگر آبزیان و همچنین محدودیت ذخائر طبیعی ماهی، کار تولید و پرورش ماهی بسیار مورد توجه قرار گرفته است .در ایران نیز طرحهای بسیاری برای پرورش ماهیان سردآبی و گرم آبی در نقاط مختلف در حال اجرایا بهره برداری می باشد . ولی باید توجه داشت که احداث و ایجاد بی رویه و بدون مطالعه این کارگاهها می تواند حاصل از فعالیت این کارگاهها باعث تغییر کیفیت اثرات مخرب زیست محیطی را در بر داشته باشد و پس آبهای پذیرنده شود. در این تحقیق به منظور بررسی اثرات پساب ناشی از کارگاههای پرورش ماهی قزل آلا بر کیفیت آب رودخا نه های کلم ، 10 کارگاه تکثیر پرورش ماهی انتخاب و طی 2 فصل بهار و تابستان از آب ورودی و خروجی کارگاهها نمونه برداری و پارامترهای اکسیژن محلول، کل جامدات محلول ، pH ،COD ،BOD5 کلیفر م های مدفوعی ، کدورت ، نیترات و فسفات اندازه گیری شدند .نتایج حاصله از آنالی ز ها نشان داد که غلظت نیترات استخرها در تابستان کاهش و در فصل بهار افزایشیافته است که علت آن مربوط به زمان فعالیت نیترو باکترها ونیتروزوموناس ها میباشد . .همچنین نتایج بیانگر ارتباط مستقیم بین غلظت آلاینده ها با تراکم پرورش ماهی است بطوریکه ایستگاه شماره2 با ظرفیت 2/5 تن پرورش ماهی کمترین آلایندگی وایستگاه شماره 6 با ظرفیت تن بیشرین مقدار الایندگی را دارا می باشد. با توجه به آنالیز پارامترها با شاخص NSF کیفیت آب رودخانه که علت کیفیت خوب آن ، عرض کم ،سرعت زیاد و بستر سنگلاخی رودخانه است که امکان و فرصت خودپالایی را به رودخانه می دهد .در این مطالعه انتظار می رفت که کیفیت آب رودخانه کلم با توجه به موارد پیشگفت در آخرین ایستگاه نمونه برداری بهبود پیدا کند ولی نتایج بر خلاف انتظار کیفیت نامطوب تر آب رودخانه را بر اساس شاخص NSF بیان داشت که با بررسی بیشتر مشخص گردید علت پایین آمدن کیفیت آب مربوط به پساب خانگی روستاهای کلم بالا وپایین ، دفع فضولات حیوانی در رودخانه و همچنین استفاده از کود در زمینهای کشاورزی وباغات در بالا دست ایستگاه است.

پساب، استخر ماهی، آلاینده، NSF، رودخانه