CIVILICA We Respect the Science
(ناشر تخصصی کنفرانسهای کشور / شماره مجوز انتشارات از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: ۸۹۷۱)

طراحی فضاهای عمومی، خصوصی برای معلولین جسمی - حرکتی، مناسب سازی وضع موجود و تدوین وضع مطلوب

عنوان مقاله: طراحی فضاهای عمومی، خصوصی برای معلولین جسمی - حرکتی، مناسب سازی وضع موجود و تدوین وضع مطلوب
شناسه ملی مقاله: NCEUED01_028
منتشر شده در همایش ملی مناسب سازی محیط شهری در سال 1385
مشخصات نویسندگان مقاله:

محمدرضا ایروانی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمینی شهر و دانشجوی دکترای مدد
غلامرضا تاجبخش - دانشجوی دکترای جامعه شناسی دانشگاه میسور هندوستان

خلاصه مقاله:
در برخوردی کلی با ساختمان ها و معابر عمومی شهری دیده می شود که این بناها عمدتا برای افراد جوان و چالاک طراحی شده و بی توجه به مسئله ناتوانایی های جسمی – حرکتی برنامه ریزی، طراحی و اجرا گردیده اند. این واقعی است که بسیاری از این بناها برای پیران، کودکان، و افراد دچار ناتوانایی های جسمی قابل استفاده نیست. تا آنجا که ناتوانایی در استفاده از ساختمان های عمومی عملا این بخش از جامعه را از مراجعه به آنها باز می دارد، و به عنوان یک مسئله اجتماعی بروز عینی می یابد. این افراد می باید آن دسته از نیروی فعال جامعه را که دچار معلولیت جسمی – حرکتی هستند نیر افزود گروه اخیر به علت محدودیت حرکتی معمولا نقایص ساختمانی رانه از طراحی و اجرا، که از آن خویش می دانند و بسیار سریع تر از افراد دسته نخست دچار مسئله - به خصوص از نقطه نظر روانی می گردند. امروزه، این حقیقت روشن شده است که بسیاری از بازسازی های انجام شده در پس از جنگ جهانی دوم – که از سر عجله نیز انجام شده اند - پرداختن به مسئله معلولیت را از نظر دور داشته و این مسئله اکنون به گونه ای بحرانی رخساره می نماید. به عبارتی روشن تر مسئله ای که می توانست در شروع بازسازی با اندک توجهی حل گردد، اکنون بعد از ذشت چندین سال از عمر بازسازی ها خود را به عنوان مشکلی بزرگ مطرح می نماید. از اوایل سال 1366 به دلیل نیاز جامعه ، پژوهش در زمینه «طراحی فضاهای عمومی، خصوی برای معلولین جسمی – حرکتی، مناسب سازی وضع موجود و تدوین وضع مطلوب» به وسیله کارشناسان مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن آغاز گردیده و در اوایل پاییز 1367 تهیه ضوابط و مقررات معماری و شهرسازی برای معلولین از جانب هیات دولت به عهده ارگان ها یمسئول در این خصوص قرار داده شد. از آنجا که این تحقیق در همان زمان در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در جریان بود، در مهرماه سال 1367 ضوباط و معیارهای ارائه شده در کتاب «فضای شهری و معلولین» (که در آبان 67 انتشار یافت) و ضوباط طراحی ساختمان های عمومی برای معلولین جسمی – حرکتی به صورت پیش نویس در اختیار صاحب نظرات و مراکز ذیربط برای نظر خواهی قرار گرفت. جنگ تحمیلی سبب گشته است که بخش از فعال ترین جوانان کشور (جانبازان) دچار معلولیت گردند. اینان نه به خاطر «معلول بودن خویش» که به سبب «معلول بودن شهر» از فعالیت و خلاقیت، کار، زدگی و تحصیل و استراحت و تفریح در فضاهای شهری باز می مانند. نابسامان بودن فضاهای شهری و عدم انطباق آن با نیازها و خواسته های این گروه، علاوه برمنزوی کردن آنان باعث می شود تا در بلند مدت خسارت های اجتماعی – اقتصادی عظیمی بر کشور وارد آید. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی 10% جمعیت دنیا به طریقی دچار معلولیت جسمی هستند. در کشور ما بعد از انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی، معلولیت سیری فزاینده داشته است. جانبازان که همگی ازجوانان با ایمان و پر شور این سرزمین بوده اند اکنون از انجام مسائل زندگی خود عاجز گشته اند. موانع معماری و شهری موجود، یکی از بزرگترین سدهای شرکت آنان در فعالیت های اجتماعی است. چنین افرادی به دلیل همین موانع، با عدم تحرک و دسترسی به تسهیلات محیط شهری رو به رو هستند. جامعه نیز بی بهره از نیروهای بالقوه آنان است. سازگار و مناسب ساختن محیط شهر بانیازهای معلولین جسمی – حرکتی در واقع بازگردانیدن معلولین به اجتماع، زندگی و فعالیت است. بنابراین، هدف کلی این پژوهش، تدوین معیارهای طراحی فضاهای عمومی و خصوصی شهری به منظور قابل استفاده کردن این فضاها برای جانبازان و معلولین جسمی – حرکتی و تطبیق فضاهای ساخته شده موجود با نیازهای انان است.

کلمات کلیدی:
فضای عمومی ، فضای خصوصی ، مناسب سازی ، وضع موجود ، وضع مطلوب

صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/10195/