محمدرضا پورجعفر - دانشیار دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس
مجتبی انصاری - استادیار دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس
محمدرضا بمانیان - استادیار دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس

معلولین جسمی حرکتی بخشی از جمعیت همه کشورهای جهان را تشکیل می دهند. این گروه از مردم مثل بقیه نیازمند رفع احتیاجات خود در سطح شهر می باشند. در کشور ما ایران به دلیل هشت سال جنگ تحمیلی و عشق و علاقه مردم غیور و غیرتمند برای شرکت در دفاع مقدس و شور و شوق جانبازی جمعیت کثیری از جانبازان عزیز انقلاب اسلامی را نیز به تعداد معلولین عادی افزوده است. به منظور مناسب سازی فضاها و معابر شهری جهت بهبود کیفیت دسترسیها چه در وضع موجود و چه به لحاظ توسعه و نوسازی آینده که بایستی مطابق معیارهای صحیح فنی و الزامات قانونی انجام شود. مجموعه ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری ایران مصوبه مورخ 1368/3/8 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران نخست در سال ۱۳۶۸ در ۵۰۰۰ نسخه و ویرایش دوم آن در سال ۱۳۷۸ انتشار یافت. با نگاهی اجمالی به ضوابط مطلوب طراحی شهری و مناسب سازی معابر که در آئین نامه مذکور مطرح گردیده و مقایسه آنچه در وضعیت موجود با آن موجه هستیم در می یابیم که در اکثر نقاط شهر نه تنها محیط مناسب و مطلوب حال آنها و تردد معلولین جسمی و حرکتی نیست، بلکه سطوح پیاده روها در فضاها و معابر مهم و اصلی شهری برای عابرین و شهروندان سالم و سلامت هم مناسب و مطلوب نیستند. شیب ها و پستی و بلندی ها ( چاله ها) در حدیست که حتی در فصول معتدل و گرم هم پیاده روی هم به راحتی صورت نمی پذیرد. سطح سطوح مسطح نیز در حالت عادی یا لغزنده است ویا بسیار خشن و تعمیر و نگهداری پوشش معابر جدی گرفته نمی شود. مشکل عابرین در فصول سرما و یخبندان دو چندان شده و خسارات جانی افزایش می یابد. این مقاله درصدد است راهکارهایی در ارتباط با مسائل و مشکلات از تئوری تا عمل را توصیه نماید. به امید آنکه در آینده شاهد وضعیت بهتری از فضای شهری و معابر برای تردد عموم شهروندان بخصوص معلولین جسمی حرکتی محترم باشیم.

ضوابط و مقررات ، معلولین ، معابر و فضاهای شهری