مهناز شایسته فر - استادیار دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس

مناسب سازی، مجموعه ای از فعالیت هایی است که در راستای بهبود، سازماندهی، زیبایی، آسایش و آرامش افراد در حیطه تجهیزات و مبلما شهری اجرا می شود. که می توان این موضوع را از دیدگاه طراحی (بر اساس استانداردهای بین المللی)، روانشناسی و جامعه شناسی ، مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. مبلمان و تجهیزات شهری، مجموعه ای از وسایل وامکاناتی است که در فضای یک شهر، برای حفظ آرامش، ایمنی، هویت بخشی، پاکیزگی، زیبایی منظر و … مورد استفادهق رار می گیرد. چیزهایی مانند ایستگاه های اتوبوس، چراغ های روشنایی، نیمکت ها. مناسب سازی مبلمان و تجهیزات شهری، بیش ترین ارتباط را با افرادی برقرار می کند که توانایی بهره مندی از تجهیزات موجود را به راحتی ندارند. این افراد شامل معلولان و جانبازان، سالمندان و کودکان می باشند که باید روند مناسب سازی در درجه اول بر اساس بدیهی ترین نیازهای انان صورت پذیرد. در این پژوهش، مناسب سازی با تاکید بر ایستگاه های اتوبوس صورت گرفتهاست. این عنصر مهم شهری به دلیل ساختارخاص و نحوه استفاده از آن بیش از سایر عناصر مبلمان شهری نیازمند طراحی دقیق و فنی جهت استفاده همه اقشار جامعه می باشد. در حال حاضر، در جامعه شهری ایران، شاهد طراحی و اجرای غیر اصولی بسیاری از تجهیزات شهری هستیم که نه تنها پاسخگوی نیاز افراد سالم نیست، بلکه افراد را با محدودیت های جسمی – حرکتی نیز توانایی استفاده اصولی از این عناصر را ندارند. برای این منظور، بکارگیری اصول فنی برای بهره مندی افراد و گروه های مختلف و از طرف دیگر استفاده از نمادها و عناصر زیبای سنتی در آراستن این تجهیزات برای آرامش بخشیدن به فضای شهر، می تواند مناسب سازی را هرچه بیشتر به سوی اهداف تعیین شده، هدایت نماید. ا زجمله طرح ها، نقش ها و رنگ هایی که در فرهنگ ایرانی – اسلامی، جایگاه ویژه ای دارند و به صورت انتزاعی، در قالب عناصر تزیینی در فرم و ظاهر مبلمان شهری، خصوصا ایستگاه های اتوبوس، می توان از آنها استفاده نمود، نقوش هندسی معماری صفویه است. با استفاده از نقوش هندسی انتزاعی اماکنی چون مسجد حکیم اصفهان، بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی، مسجد امام، اشکالی چون، مربع، مستطیل، لوزی، چلیپا و … که در ترکیب با هم به نقش آفرینی بی بدیلی نایل می شوند، می توان به مبلمان شهری مناسب از نظر عملکرد و زیبایی ظاهری رهنمون شد که نقشی مهم در جهت احیای ارزش های مفهومی هنری و فرهنگی گذشته ایفا می نماد. سوالات و اهداف اصلی تحقیق: سوال: آیا مناسب سازی مبلمان و تجهیزات شهری بر اساس اصول فنی و آرایه های اصیل سنتی باعث ایجاد آسایش و آرامش شهروندان خواهد شد. هدف: دستیابی به اصول و معیارهای مناسب در مبلمان شهری از نظر فرم و ظاهر. منابع: طرح تحقیق با عنوان «بکارگیری آرایه ها و نقوش تزیینی معماری دوران صفوی و فلزکاری دوران سلاجقه در مبلمان شهری». روش تحقیق: تحلیلی، تاریخی، تطبیقی.

مناسب سازی ، نقوش انتزاعی هندسی ، معماری صفویه ، ایستگاه های اتوبوس ، تناسب و مقیاس