حسن فیضی - گروه کشاورزی موسسه تحقیقات و فناوری رضوی آستان قدس
پرویز رضوانی مقدم - استاد بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی اثر پساب شهری تصفیه شده بر عملکرد سه گیاه زراعی، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی شمارة یک مزرعة نمونه آستان قدس رضوی در سال زراعی 78 – 79 به اجرا درآمد . آزمایش بصورت فاکتوریل 3 × 3 با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد . تیمارهای آزمایش شامل ترکیب سه سطح پساب شهری 0 ، 50 و 100 درصد و سه گیاه زراعی گندم، جو و تریتیکاله بود . پس از برداشت عملکرد دانه، عملکرد کاه، وزن دانه، تعداد دانه در سنبله، شاخص برداشت و درصد پروتئین دانه اندازه گیری شد . نتایج نشان داد که در سه گونة مورد مطالعه با افزایش درصد پساب تا 50 درصد، عملکرد دانه بطور معنی داری افزایش یافت و سپس تا سطح %100 ثابت باقی ماند . عملکرد کاه نیز تحت تأثیر پساب قرار گرفت و در بین سه گونة مورد مطالعه، تریتیکاله بیشترین افزایش عملکرد کاه را در نتیجة کاربرد پساب نشان داد . میزان پروتئین دانه نیز با کاربرد پساب کاهش نشان داد . بطور کلی نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از پساب در آبیاری سه محصول زراعی مورد مطالعه بر عملکرد دانه و اجزای آن و عملکرد کاه تأثیر معنی داری داشت و بهترین سطح، کاربرد %50 پساب شهری ( آبیاری یک درمیان باپساب ) بدست آمد . همچنین درصد عناصر سنگین خاک در سطوح پساب شهری مورد استفاده کمتر از حد مجاز آن در خاک بود .

گندم ، جو ، تریتیکاله ، پساب شهری تصفیه شده ، عملکرد دانه