حمیدرضا رحمانی - عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ا
عبدالرسول علامه - عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ا
مجید صادقیان - عضو هیات علمی بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ا

در حال حاضر آلودگی آب سلام تی و حیات انسان و سایر موجودات زنده در کره زمین را تهدید میکندو اکوسیستم ها و زیستگاه های طبیعی را با خطر نابودی مواجه ساخته است . بنابراین بازنگری در وضعیت استفا ده از آب و حفاظت از منابع آب در برابر آلودگی ها بخصوص در آستانه مواجه جهانی با بحران آب لازم و ضروری است . با اعمال ضوابط کنترل آلودگی و بکاربردن شیوه های حفاظت از منابع آب و بازیابی آبهای آلوده می توان بر مشکل کمبود آب و آلودگی آن فایق آمد . پسابهای صنعتی از جمله منابع مهم آلاینده محیط زیست به شمار می روند . بنابراین ضرورت دارد وضعیت این آبها در قالب ت حقیقات دراز مدت بصورت پیوسته مورد بررسی قرار گیرد و استفاده از آنها با آگاهی کامل و بصورت بهینه جهت جلوگیری از مخاطرات زیست محیطی و ورود ترکیبات سمی به زنجیره غذائی صورت پذیرد . در این راستا هدف از انجام این تحقیق بررسی اثرات مصرف پساب در اراضی تحت کشت یونج ه و بررسی تجمع عناصر سنگین سرب و کادمیم در بافت گیاه یونچه بوده است . از بین صنایع مهم آلاینده، ذوب آهن اصفهان ( واحد (1 و مجمتع فولاد مبارکه ( واحد (2 انتخاب گردید . ابتدا طی یک سال و 4 فصل، درهر فصل در یک دوره 24 ساعته هر 6 ساعت یکبار نمونه گیری از پساب هر واحد انتخابی انج ام گرفت و کیفیت پساب هر واحد صنعتی بررسی شد . سپس جهت مطالعه اثرات مصرف پساب در اراضی یونجه کاری، برای هر واحد صنعتی، سه مزرعه با مدیریت زراعی یکسان و نزدیک یکدیگر هر یک به وسعت 0/3 هکتار در نظر گرفته شد که به این ترتیب جمع مزارع مورد مطالعه ب ه 6 مزرعه رسید . نتایج نشان داد پساب های مورد مطالعه جهت تخلیه به آب سطحی یا چاه جاذب ار نظر پارامترهای - Cl-, SO42 , EC, TDS, N-NO3, BOD, COD در واحد 1 و NO3 ,BOD, TSS , COD , Cl-SO42 در واحد 2 محدود کننده اند . برای بهره برداری از پساب ها برای آبیاری پارامترهایEC HCO3 - و COD ,Cl- ,SO42 , ,SAR ,TSS ,TDS, N-NO3 ,BOD و همچنین غلظت عنصر سنگین Cd در پساب واحدها بیش از حد مجاز بوده و محدودیت دارد . در گیاه یونجه غلظت هیچ یک از عناصر سرب و کادمیم در دامنه غلظت بحرانی قرار نداشت و محدود کننده نبودند . در کلیه نمونه های گیاهی غلظت عناصر سنگین مورد بررسی در نمونه های شستشو نشده بالاتر از نمونه های شسته شده اندازه گیری گردید که نشانگر آلودگی هوایی علاوه بر آلودگی از طریق پساب در اطراف واحدهای صنعتی مورد مطالعه است . در مجموع می توان گفت پساب واحدهای صنعتی مورد بررسی از نظر ت صفیه کامل نبوده و دارای غلظت فراتر از حد مجاز برای بسیاری از پارامترها برای تخلیه به آب سطحی یا چاه جاذب و یا استفاده برای آبیاری بود .

آلودگی، پساب، فاضلاب صنعتی