مجید معتمدزاده - عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان

تجربه تا به امروز دنیا بویژه در بخش صنعت نشان می دهد که پیاد هسازی ارگونومی نیازمند تبعیت از یک متدولوژی علمی و مدون است. برنامه ها ی ارگونومی به دلایل مختلف اجرا می شوند. در دنیای صنعتی امروز، علاقه سازما نها به فراهم کرد ن محیط کارسالم و مولد برا ی کارگرا ن، نیروی پیش برنده برنامه ها ی ارگونومی است. ماهیت شدید رقابتی در بازار جهانی، سازما نها را مجبور م یسازد تا هزینه هایشا ن را در تما م سطوح بازنگری کنند. تجربه نشان می دهد که هزینه ها ی غیرضروری ناشی ازطراحی نامناسب محیط کار و عد متناسب بین قابلیتهای انسا ن ونیازها ی شغلی را میتوا ن از طریق اجرا ی برنامه ها ی مؤثر ارگونومی تحت کنتر ل درآورد. برا ی اجرا ی موفق برنامه ارگونومی، این برنامه باید از حمایت همه جانبه در سطح سازما ن برخوردار باشد. رویکرد کار تیمی اغلب در اجرای برنامه ارگونومی موفقیت آمیز است. با تشکیل تیم میتوان مشکلات متنوع محیط کار را بررسی و راه حلها ی عملی و آسان را با اتکاء به منابع موجود درسازمان پیشنهاد کرد. یکی از رموز موفقیت برنامه ارگونومی، حمایت و همراهی برنامه توسط کارگرا ن و سرپرستان است.در این مقاله مراحل پیاده سازی ارگونومی در سه فاز به شرح زیر ارائه می شود: فاز صفر- فاز آماده سازی برنامه ارگونومی قبل از آنکه سازمان برنامه ارگونومی را شروع کند باید اقدامات آماده سازی صورت پذیرد. این اقدامات شامل جلب حمایت سازمان، تشکیل تیم ارگونومی و ارائه آموزش های پایه در زمینه ارگونومی به اعضای تیم است. فاز 1- استقرار فرآیند ارگونومی پس از فاز آماده سازی، تیم ارگونومی می تواند مراحل استقرار فرآیند ارگونومی را آغاز نماید. این مراحل با فرآیند ارگونومی انفعالی آغاز می شود که مستلزم بهبود شرایط نامناسب و غیر ارگونومیک موجود در محیط کار است. اگر سازمان رویکردی انفعالی به ارگونومی داشته باشد افراد تیم ارگونومی همیشه مانند آتش نشان ها کارشان برخورد با مشکلات جاری سازمان خواهد بود. اقدام تکمیلی اطمینان از عدم ورود مشکلاتی نظیر ابزار معیوب، طراحی نامناسب ماشین آلات و خطوط تولید به داخل سازمان است که فرآیند ارگونومی پیشگیرانه نامیده می شود. فاز 2-استقرار برنامه ارگونومی اقدامات انجام شده در دو مرحله قبلی به منظور اثربخشی و پایداری نیازمند حمایت مدیریت و اختصاص منابع سازمان است. فعالیت های لازم برای پایداری و اثربخشی فرآیند ارگونومی، برنامه ارگونومی نام دارد که این فعالیت ها در قالب ده زیر برنامه در انتهای مقاله ارائه شده است.

ارگونومی ، برنامه ‌ارگونومی ، حمایت مدیریت ، فرآیند ارگونومی پیشگیرانه