پریسا بابازاده - کارشناسی ارشد، زراعت، پردیسابوریحان ،دانشگاه تهران، ایران
نیر اعظم خوشخلق سیما - استادیار و پژوهشگر موسسه بیو تکنولوژی کشاورزی کرج، ایران.
غلام عباس اکبری - استادیار گروه زراعتو اصلاح نباتات، دانشگاه تهران، پردیسابوریحان
فواد مرادی - استادیار و پژوهشگر موسسه بیوتکنولوژی کشاورزی کرج. ایران

آلودگی نفتی و آلودگی ناشی از فلزات سنگین در سواحل خلیج فارس و اراضی باتلاقی، گونه های گیاهی را به مخاطره انداخته است. گیاه سالیکورنیا از خانواده اسفناجیان، قابلیت زیست در اراضی شور و بخصوص اراضی باتلاقی را دارد. به منظور بررسی واکنشهای فیزیولوژیکی گیاه سالیکورنیا پرسیکا به آلودگی نفت خام، آزمایشگلخانهای بصورت کرت- های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و سطوح شوری صفر و 350 میلی مول (شوری ایده ال برای سالیکورنیا) و سطوح تیمار نفتی صفر درصد 0/3%، 0/6%، 0/9%، 1/8%وزنی خاک گلدان، در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران انجام گردید. گیاهان پساز کاشت به مدت 135 روز نگهداری و سپس به مدت 10 روز تحت تاثیر تیمارهای نفتی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که وزن تر و وزن خشکاندام هوایی در سطوح تیمار نفتی کاهش بسیار معنی دار ( 1%> P ) داشتند. درحالیکه اثر متقابل سطوح نمک و تیمار های نفتی تاثیر معنی داری بر میزان ماده خشکاندام هوایی نداشت، تیمار گیاهان با میزان 350 میلی مول NaCl ، وزن تر اندام هوایی را بطور معنی داری کاهش داد، بطوریکه کمترین میانگین میزان وزن تر اندام هوایی در سطح 1/8 % تیمار مشاهده شد. بررسی اثرات متقابل معلوم نمود که کلروفیل a در سطح 350 میلی مول شوری کاهش معنی دار داشته است، ولی این کاهش درتیمار بدون نمک مشاهده نشد. این پژوهشنشان داد که علاوه بر مقدار کاراتنوئید، میزان کلروفیل b نیز تحت تاثیر تیمارهای اعمال شده قرار نگرفته است. آنالیز داده ها نشان داد که آلودگی نفتی به طور معنی داری باعث افزایش پایداری غشاء سلولی در سطوح بدون نمکو شرایط ایده ال گردیده است. همچنین معلوم شد که تیمارهای نفتی میزان گلایسین بتائین گیاه را به طور معنی داری افزایش داده اند بطوریکه در سطوح تیمار بدون نمک و 350 میلی مول NaCl میزان گلایسین بتائین افزایش معنی دار داشت. با توجه به نتایج آزمایش میتوان بیان داشت گه گیاه سالیکورنیا توانسته علاوه بر تحمل سطح بالای نمک، بیشترین سطح آلودگی نفتی (1/8%) را به مدت 10 روز تحمل کرده و همچنان به رشد طبیعی خود ادامه دهد. به نظر میرسد برای دست یابی به نتایج دقیقتر، می بایستمدت زمان تنشآلودگی نفتی را بیشتر نمود تا آستانه تحمل گیاه بخوبی مشخصگردد و بهتر بتوان از این گیاه برای پاکسازی مناطق آلوده ساحل کشور برنامه ریزی نمود.

سالیکونیا پرسیکا، وزن تر و خشک اندام هوایی، کلروفیل a، کلروفیل b و کاراتنویید، پایداری غشاء سلولی، محتوی نسبی آب، گلایسین بتایین